Door de oorlog in Oekraïne staat de wereld op dit moment volledig op zijn kop. Dit heeft in de afgelopen dagen ook effect gehad op de sportwereld en dus ook op de Formule 1. Vooral Haas, het jongste team in de sport, is van het kastje naar de muur gestuurd door de invasie van Rusland. De Russische titelsponsor Uralkali werd tijdens de testdagen al van de bolide gehaald, inclusief de expliciete Russische vlag op de auto, en ook de coureur Nikita Mazepin heeft de Amerikaanse renstal inmiddels moeten verlaten.
Zijn positie binnen het team was al sinds de invasie onhoudbaar geworden. Het bedrijf van zijn vader, Dmitry Mazepin, werd van de auto en uit de garage van Haas verwijderd. UK Motorsports, en mogelijk ook de motorsportorganisatie van Australië, zullen geen Russische coureurs verwelkomen tijdens de Grands Prix. Andere sportbonden hebben duidelijk gemaakt de Russische en Belarussische sporters te weren, alleen de FIA kwam daarin met een compleet afwijkend statement. Alles wat ook maar enigszins naar Rusland verwijst, is verboden, maar de coureurs mogen nog altijd blijven racen. Nu moest Haas zelf het vuile werk doen, terwijl de FIA eigenlijk alvast een helpende hand had kunnen zijn.
Het zag er bij Haas al niet zo florissant uit de afgelopen jaren. Het begon allemaal zo veelbelovend bij het Amerikaanse team, maar het stortte halverwege 2019 echt als kaartenhuis in elkaar. De upgrades die Haas bracht, waren structureel ondermaats en in 2020 was de dalende lijn duidelijk zichtbaar. Kevin Magnussen en Romain Grosjean konden met hun machine simpelweg geen punten meer scoren. De zware crash van Grosjean in Bahrein aan het einde van het 2020-seizoen was eigenlijk een metafoor voor de dramatische prestaties van het team. De nieuwe reglementen moesten een uitweg bieden voor Haas, maar door de pandemie werden die uitgesteld naar 2022. Vandaar dat het team met de rookies Mazepin en Mick Schumacher in 2021 roemloos achteraan reden. Het team scoorde nul punten, waarmee enige vorm van waardigheid wel is weggevloeid.
Haas is ook de enige partij in deze situatie waarvoor ik enige sympathie voel. Ik houd wel van een underdog-verhaal. Ik hoopte bij de intrede van Haas dat het team aan de poorten van de gevestigde orde in de Formule 1 kon rammelen. Een paar jaar ging het wel aardig voor Haas, maar zoals gezegd donderde het net zo hard weer in elkaar. Maar wat wilde het team ook bereiken met de aanstelling van twee levensgevaarlijke coureurs. Magnussen was een groot talent bij Renault (nu Alpine, red.), maar had er nogal een handje van om zijn tegenstanders de stuipen op het lijf te jagen op de baan. Grosjean was in zijn Lotus-tijd vaak op het podium te vinden, maar was tegelijkertijd ook niet vies van het veroorzaken van een crash.
Voor Mazepin voel ik echter niet zoveel sympathie, maar de situatie is vooral heel lullig voor hem. Het zou niet zo moeten zijn dat één megalomane gek jouw hele carrière in één klap verpest. Ik heb zo'n gevoel dat de FIA er ook zo over denkt. Met hun statement maakten ze duidelijk dat ze niks meer te maken willen hebben met Rusland, maar dat ze de coureurs, die eigenlijk niks met de situatie te maken hebben, niet willen benadelen. Bovendien zal er de komende jaren ook geen race meer verreden worden in Rusland. Hiermee heeft de FIA eigenlijk al gedaan wat het moest doen. Mazepin had wat meer sympathie voor zichzelf kunnen creëren als hij niet een halfbakken statement had afgegeven. 'Ik ga me focussen op dingen die ik wel kan controleren', zei de coureur op social media. Ik snap wel waarom hij geen vuist durft te maken. Als Vladimir Putin zijn kop er niet af had gehakt, dan zou Mazepin senior dat wel hebben gedaan. Hij is immers grote vrienden met de megalomane gek.
Mazepin junior moet hier nu dus de prijs voor betalen. Toen hij begon aan zijn autosportcarrière was het voor hem vast ook een droom om ooit de Formule 1 te halen. Dat is de coureur, met enige hulp, uiteindelijk ook gelukt. Na één jaar te hebben verreden in de sport is er voor hem geen weg meer terug. Geen enkele renstal zal nog samen willen werken met Uralkali, waardoor de teams uiteindelijk ook niet in zee hoeven te gaan met Mazepin. De prestaties van de rijder zullen er ook niet voor zorgen dat een team gauw een telefoontje naar Rusland zal plegen. Het is vervelend voor Mazepin, maar Haas kon gewoon niet anders. De Amerikaanse renstal heeft meerdere kansen gehad om de coureur serieus op het matje te roepen, maar die lieten ze liggen. Nu, hoe lullig de reden ook is, heeft Haas een uitweg. Die hebben ze terecht met beide handen gegrepen.
Het klopt dat Mazepin geen controle heeft over de situatie in Oekraïne, maar er zijn voldoende situaties waar de coureur wel controle over had. Vlak voor zijn debuut bij het team van Haas verscheen er een filmpje van de Rus op zijn eigen Instagram waarin hij een vriendin in haar borsten kneep. Ze vroeg er niet om, gaf geen toestemming en ze vond het zeker niet zo grappig als Mazepin zelf. Om te zeggen dat ze not amused was, kan worden bestempeld als een understatement. Tegenwoordig vallen voormalig voetbal- en muzieksterren terecht keihard van hun voetstuk vanwege seksueel grensoverschrijdend gedrag. Na een nietszeggend statement van Haas ('het wordt intern afgehandeld', red.) behield de coureur dus zijn stoeltje, maar wat mij betreft was het al over voordat het überhaupt begonnen was voor Mazepin.
Toen het seizoen eenmaal was begonnen, maakte de coureur geen vrienden, en ook dat is een redelijk understatement. Er bestaan talloze compilaties op YouTube waarin andere Formule 1-rijders hun onvrede duidelijk maken over de boordradio. Het kinderachtige gescheld over de boordradio vind ik vaak een beetje overdreven, maar Mazepin maakte het meer dan eens te bont. Onnodig inhalen tijdens de kwalificatiesessie, in de weg rijden tijdens de verschillende sessies op vrijdag en zaterdag, het negeren van blauwe vlaggen, en insturen terwijl een snellere auto wil passeren. In Saoedi-Arabië kreeg de coureur een koekje van eigen deeg, wat natuurlijk eigenlijk ook niet door de beugel kan. Mazepin doorboorde bijna de Mercedes-auto van Lewis Hamilton, nadat de Brit tijdens een langzame ronde niet aan de kant ging. Door de blinde bochten op het circuit in Jeddah was deze blokkade extra gevaarlijk. In Abu Dhabi gebeurde het overigens opnieuw.
In de Formule 2, waar de coureur twee jaar lang te vinden was, waren de gedragingen van de coureur overigens niet heel veel beter. Mazepin had er nogal een handje van om aardig agressief te verdedigen. Voor de ietwat oudere lezers komt een vervelend moment tussen Michael Schumacher en Rubens Barichello tijdens de Grand Prix van Hongarije mogelijk nog wel bekend voor. De Braziliaan probeerde zijn voormalig teamgenoot in te halen op het rechte stuk, maar Schumacher duwde Barichello bijna tegen de muur aan. Mazepin was tijdens een Formule 2-race in Bahrein duidelijk geïnspireerd door de actie van de zevenvoudig wereldkampioen en besloot vervolgens vier coureurs van de baan af te duwen alsof er nooit meer een morgen zou komen. Het zijn van die acties waarvan je gaat denken 'wat ziet Haas in deze gozer?'. Dan besef je ineens weer dat geld regeert in de wereld van de Formule 1.
Schumacher is duidelijk een beter talent dan Mazepin, maar zijn rookie-jaar was ook niet per se geweldig. De Duitser crashte veel te vaak en zorgde voor grote kosten bij Haas. Maar hij liet tenminste potentie zien. Schumacher wist zichzelf twee keer voor Q2 te kwalificeren, ondanks dat hij dat één keer vergooide door zijn auto in een muur in Monaco te knallen. De Haas-bolide was ook een wel een vrachtwagen, maar Mazepin wist er werkelijk niks uit te halen. 'We hebben twee idioten die voor ons rijden', zei Guenther Steiner over Magnussen en Grosjean in het tweede seizoen van Drive to Survive, maar ik weet zeker dat hij liever één van de twee had behouden in plaats van Mazepin een stoeltje te geven. De coureur eindigde technisch immers op de 21e plaats dit seizoen. Dit komt omdat Alfa Romeo-reserverijder Robert Kubica in twee races beter wist te presteren dan dat Mazepin in een heel seizoen deed.
Bovendien gaf niet alleen de VF-21 nachtmerries aan Schumacher, maar is de zoon van de racelegende vast nog wel een aantal keer wakker geschrokken van de capriolen van zijn teamgenoot. Vooral in Azerbeidzjan en op Zandvoort was Mazepin gevaarlijk bezig. Op de rechte stukken was Schumacher bezig met een inhaalmanoeuvre, maar op het laatste moment maakt Mazepin een snelle en gevaarlijke stuurbeweging. Als de bolide van zijn teamgenoot ook maar een paar centimeter meer naar links was gepositioneerd, dan had het geresulteerd in een heftige crash. Het werd al snel duidelijk dat de relatie tussen die twee niet echt boterde. Ook dreigde Uralkali met een vertrek, omdat Haas zogenaamd Schumacher aan het voortrekken was. Ik geef Haas daarin eigenlijk gewoon groot gelijk. Dan moet je maar niet ongevraagd aan borsten zitten, continu in de weg rijden en gevaarlijk rijgedrag vertonen.
Dat zijn dan ook de redenen waarom ik Mazepin al een stuk eerder van de hand had gedaan, maar geld is nou eenmaal belangrijk voor Haas. Het is mooi dat ze het geld van Uralkali niet nodig hebben om te overleven. Wie weet steekt Andretti Autosport haar hand nog eens uit, maar het is fijn om nog steeds tien teams in de Formule 1 te zien dit jaar. Ik ben dus ook tevreden dat Mazepin geen onderdeel meer uitmaakt van de grid. De invasie van Rusland is uiteindelijk de perfecte uitweg gebleken voor Haas, hoe raar dat eigenlijk ook klinkt. Anders waren ze waarschijnlijk nooit van Mazepin af geweest. Het is voor de renstal ook maar een klein lichtpuntje in deze duistere tijden. Het allermooiste nieuws zou zijn dat Rusland de troepen terugtrekt en dat vrede wederkeert in de wereld. Maar daar heb ik voorlopig helaas een hard hoofd in.
Door: Mike van Weert
Lees het artikel op de mobiele website