Reconstructie: Het huwelijk tussen Williams en Paddy Lowe is faliekant mislukt

Na een periode van radiostilte is de kogel door de kerk: Williams en technisch directeur en aandeelhouder Paddy Lowe hebben besloten een punt achter hun samenwerking te zetten. Lowe is eindverantwoordelijke voor het ontwerp van de faliekant mislukte FW42 bolide en na een periode van beraad heeft de Brit besloten ontslag te nemen.

Op 5 maart legde Lowe zijn functie tijdelijk om ‘persoonlijke redenen’ neer, maar een goede verstaander heeft aan een half woord genoeg: de relatie tussen Lowe en Williams was al voor de eerste race van het seizoen over. Maar hoe heeft het zo ver kunnen komen? F1 Maximaal reconstrueert het koningsdrama zoals zich dat de laatste jaren bij Williams afgespeeld heeft.

Een nieuwe horizon

Het is januari 2017 als Mercedes plotseling aankondigt dat één van de architecten van de wereldtitels, die het in 2014, 2015 en 2016 behaald heeft, het team gaat verlaten. Executive director Paddy Lowe gaat drie maanden met verplicht verlof om in maart gepresenteerd te worden als nieuwe technisch directeur van Williams, het team dat na de verrassende zege van Pastor Maldonado in 2012 geen race meer gewonnen heeft, maar brandt van de ambitie om terug aan de top te keren. Sinds de introductie van de nieuwe hybride motorformule in 2014 heeft de negenvoudig constructeurskampioen na een aantal moeilijke jaren weer wat kleur op de wangen gekregen, maar van een échte terugkeer aan de top is nog geen sprake. Om dat te bewerkstelligen wordt Lowe gestrikt. De komst van de technische topper is niet los te zien van de deal tussen Williams en Mercedes waarbij coureur Valtteri Bottas eind 2016 naar Mercedes vertrok. Williams biedt Lowe naast een salaris ook een substantieel aandelenpakket.

Williams heeft zijn zaakjes op dat moment aardig voor elkaar. Met het strikken van Lawrence Stroll als geldschieter (zoon Lance moest dan wel een stoeltje krijgen) waren er financiële middelen voldoende om de interne organisatie te upgraden. Vooruitlopend op de komst van Lowe werden dan ook hoog aangeschreven Formule 1-engineers als Dirk de Beer (hoofd aerodynamica) en Doug McKienan (chief engineer) aangetrokken.

2017 wordt direct bestempeld als overgangsjaar richting 2018 omdat Lowe c.s. niet direct invloed gehad hebben op het ontwerp van de FW40, de jubileumauto van het veertigste jaar van Williams in de Formule 1. Alle ogen gaan op 2018. Williams eindigt het seizoen 2017 als vijfde, wat door de teamleiding voor kennisgeving aangenomen wordt.

En toen ging het mis

Al direct in 2018 blijkt dat Lowe bij zijn eerste echte eigen ontwerp de plank misgeslagen heeft. De FW41 heeft een aantal structurele problemen. Het grootste probleem is dat de auto de snelheid van het rechte stuk niet stabiel mee kan nemen in de bochten, waardoor de wagen veel snelheid verliest bij het linksom of rechtsom sturen. Een oplossing is niet zo één, twee, drie te vinden omdat het om een basisontwerpfout gaat. Lowe heeft goed gekeken naar de sterke en zwakke punten van de Williams’ bolides van de laatste jaren en zag dat Williams altijd goed presteerde op het moment dat downforce een kleine rol speelde. Williams was altijd goed op Spa en Monza en deed voor spek en bonen mee in Monaco. Lowe wilde de kwaliteiten van die voorgaande bolides behouden, maar het zwakke punt aanpakken.

Dat er direct paniek bij Williams was, werd duidelijk toen in een tijdsbestek van enkele weken bekendgemaakt dat eerst hoofdontwerper Ed Wood en daarna de pas een jaar in dienst zijnde De Beer per direct het team verlieten. Later in het seizoen maakte ook trackside performance manager Rob Smedley bekend te gaan vetrekken.

De reden van de acute crisissfeer, die bij Williams toesloeg toen duidelijk werd dat de FW41 geen topwagen was, is groter dan de sportieve prestaties. Ook op financieel vlak kon Williams zich geen misser veroorloven. Het team zag zichzelf al genoodzaakt om de Russische pay driver Sergey Sirotkin als tweede coureur naast de eveneens voor zijn stoeltje betalende Lance Stroll aan te stellen. Zo konden alle rekeningen betaald blijven worden toen vroeg in het seizoen hoofdsponsor Martini aankondigde eind 2018 te stoppen. Williams had dringend behoefte aan prijzengeld en goede resultaten. Die kwamen er niet. Het team scoorde slechts zeven punten in éénentwintig Grands Prix en eindigde het seizoen als tiende en laatste op flinke afstand van de rest van het veld.

Ondertussen werd intern de druk op Lowe opgevoerd. Parttime teambazin Claire Williams, die het runnen van het team combineert met de zorg voor haar gezin, verkondigde bij iedere gelegenheid die ze kreeg dat een team als het hare op sterven na dood zou zijn als er geen flinke veranderingen in de financiële huishouding van de Formule 1 (lees: budgetplafond) zouden komen, dat er flink gesaneerd zou moeten worden als het team daadwerkelijk laatste in het WK zou worden en dat het haar en haar vader Frank, oprichter van het team, pijn deed om het team zou te zien en dat ze ‘desnoods vechtend ten onder zou gaan met het team’. Geen dingen die je als technisch eindverantwoordelijke wilt horen.

Valse (her)start

In november werd duidelijk dat Williams nog creatiever met de centjes om moest gaan toen Lance Stroll met in zijn kielzog de portemonnee van zijn vader naar het nieuwe Racing Point zou gaan. Williams had op dat moment al de keuze gemaakt om de sponsorloze George Russell te contracteren. Dat Russell eveneens onder contract staat bij motorleverancier Mercedes, zorgt er wellicht voor dat Williams dit jaar iets minder dollars naar Brackley over hoeft te maken.

Op 22 november sloot Williams met het Poolse tankstation PKN Orlon een sponsordeal die Robert Kubica het stoeltje naast Russell deed verkrijgen en tijdens de presentatie van de FW42 bleek uit de vernieuwde kleurstelling dat het team er ondanks een desastreus jaar in geslaagd was om een nieuwe hoofdsponsor te contracteren: het Canadese telecombedrijf RoKit steekt de komende jaren flink wat dollars in de renstal.

Reden tot optimisme in Grove, maar ook voor realisme. ‘Het is tegenwoordig niet meer mogelijk om een achterstand als de onze in één keer ongedaan te maken. We moeten onze verwachtingen voor 2019 dus temperen’, zei Williams eind vorig jaar.

2019 begon echter met een paar flinke dompers voor Williams. De filmdag en de eerste twee dagen van de eerste winterse testweek moest het team aan zich voorbij laten gaan. Claire Williams toonde zich beschaamd en teleurgesteld en werd niet veel vrolijker van de resultaten op de baan toen de auto wél reed. De achterstand van vorig jaar is niet minder geworden, maar is eerder toegenomen. Tegenover de buitenwereld verzuchtte ze dat de ‘late reglementswijzigingen niet hebben meegeholpen bij het inlopen van de achterstand’, maar intern zullen er harde woorden gesproken zijn. Kubica is omgeven met twijfel 'Er zijn momenteel nog veel te veel vraagtekens rondom de auto. We zijn helaas nog helemaal niet klaar voor de race in Australië’, zei de Pool na de wintertest tegen Motorsport-Total.

Het volgend dieptepunt bereikte het team op de laatste testdag op het Spaanse asfalt. Williams moest na de ochtendsessie noodgedwongen stoppen met testen omdat de auto ‘te moe’ was. ‘Een aantal essentiële componenten van het chassis raakte dusdanig overbelast dat verder rijden om nuttige informatie te vergaren geen enkele zin meer had’, verklaarde Lowe tegenover de media. Het zijn de laatste woorden die hij als technisch directeur van Williams uitgesproken heeft en daar blijft het nu bij. Het huwelijk tussen Williams en Lowe is mislukt. (Foto: Williams Racing Media)