Een boycot, lege brandstoftanks en spectaculaire duels in Imola

Het Autodromo Enzo e Dino Ferrari, gelegen in de Italiaanse stad Imola, heeft in de geschiedenis van de Formule 1 voor tal aan iconische en legendarische momenten gezorgd. Nu is het circuit de volgende locatie waar de sport zal neerstrijken voor de Grand Prix van Emilia Romagna. F1Maximaal duikt de geschiedenisboeken en de meest iconische momenten van Grands Prix op deze baan worden op een rijtje gezet.

Oorlog op en buiten de baan - 1982

Hoewel de Grand Prix op Imola in Italië plaatsvindt, heeft het nooit de 'Grand Prix van Italië' geheten. Zo ook niet in 1982, toen de race nog bekend stond als de 'Grand Prix van San Marino'. Het was voor meerdere redenen een iconische race. Sterker nog, al voor de race barstte het spektakel los. Weliswaar niet door middel van baanactie, maar wel door iets wat uiteindelijk gevolgen daarvoor zou hebben.

Zo werd de race door maar liefst vier teams geboycot. Reden hiervoor was het feit dat tijdens de Grand Prix van Brazilië Keke Rosberg en Nelson Piquet werden gediskwalificeerd. Het gebruik van watertanks in hun auto's werd onreglementair bevonden, gezien er een manier werd ontdekt waardoor de bolides onder het gewichtslimiet zaten. Het zorgde voor veel kritiek van teams zoals Brabham, McLaren, Lotus en Williams en deze vier besloten de race te boycotten. Ferrari, Alfa Romeo en Renault sloten zich niet aan bij hun vier concurrenten en reisden wel af naar Imola. Tyrrell, OTS, Toleman en Osella zouden in de eerste instantie ook wegblijven, maar besloten toch de kant van de teams te kiezen die wél gingen. Het leverde uiteindelijk een grid op van zeven teams, goed voor veertien auto's.

De controverse stopte daar alleen niet. Tijdens de race vond er namelijk een spectaculair gevecht plaats tussen Ferrari-teamgenoten Gilles Villeneuve en Didier Pironi. De twee startten weliswaar vanaf respectievelijk plaats drie en vier, maar de Renaults van René Arnoux en Alain Prost gaven tijdens de race allebei de geest. De Ferrari-mannen kregen daarom de opdracht om het rustig aan te doen om de motorproblemen van Renault te ontwijken.

Het leek er alleen niet op dat deze opdracht werd begrepen. Zo dacht Villeneuve, die nu eerste lag, dat het betekende dat er geen positiewisselingen zouden plaatsvinden met zijn teamgenoot. Pironi dacht daar toch anders over en besloot zijn Canadese collega 'gewoon' in te halen. Wederom vond er een misverstand plaats tussen de twee, want nu dacht Villeneuve dat Pironi de race alleen maar iets leuker probeerde te maken. Daarom besloot de Canadees hem weer in te halen, ervan uitgaand dat er nu geen inhaalacties meer zouden plaatsvinden. Hij zat fout en in de laatste bocht van de laatste ronde passeerde Pironi hem wederom en won zo de Grand Prix.

Een 1-2 voor Ferrari op een baan in het thuisland van het automerk? Je zou denken dat het dan feest zou moeten zijn, maar in plaats daarvan waren er enkel gemengde gevoelens. Villeneuve was woedend op Pironi, maar de Fransman was zich van geen kwaad bewust. De Canadese coureur noemde de acties van Pironi 'verraad' en hij zei achteraf nooit meer met hem te willen praten. Het bleken vooruitziende woorden, want nooit meer met Pironi praten, is precies wat er zou gebeuren. Tijdens de kwalificatie van de Grand Prix van België, de volgende race op de kalender, crashte Villeneuve hard en zou vervolgens komen te overlijden.

Lege brandstoftanks zorgen voor knotsgekke slotfase - 1985

Drie jaar later werd de Grand Prix van San Marino wederom gehouden op het circuit vernoemd naar Ferrari-oprichter Enzo Ferrari. Hoewel deze race niet bekendstaat om een boycot van allerlei teams, gebeurde er wel degelijk opmerkelijke dingen. Om een tipje van de sluier te geven: minder dan de helft van het startveld wist de eindstreep te halen en de winnaar was de enige die de volledige raceafstand wist te rijden.

Ook was er wederom sprake van enkele controverse voor het Grand Prix-weekend überhaupt van start kon gaan. René Arnoux werd aan de kant gezet door Ferrari vlak voor de 'thuisrace' van het team. De reden waarom hij werd ontslagen, is nooit bekend geworden. De Zweed Stefan Johansson werd opgeroepen als de vervanger van de Fransman, die tijdens het weekend te vinden was in de pitbox van Brabham. Het creëerde het gerucht dat hij verder zou gaan bij het team van de gelijknamige oprichter, maar hij zou pas in 1986 terugkeren bij Ligier.

Ayrton Senna pakte tijdens de kwalificatie nipt de poleposition voor Williams-coureur Nigel Mansell. Het verschil bedroeg slechts een kleine dertigduizendste van een seconde. Lotus-teamgenoot Elio de Angelis kwalificeerde zich als derde, ruim een halve seconde achter de Braziliaan die eerste werd. Het was tevens de eerste van zeven achtereenvolgende polepositions van Senna in Imola. Johansson, die in de race een hoofdrol zou spelen, zette een tijd neer die goed genoeg was voor een vijftiende startplaats.

De 'race' dan, want als we Mansell moesten geloven, was het 'niet echt een race'. Dat had zo zijn redenen, want tijdens de slotfase van de race vielen er vijf van de nog resterende elf man op de baan uit. Allen hadden niet meer genoeg brandstof aan boord van hun auto. Het was daarnaast opvallend dat er, zoals al eerder vermeld, maar elf man op de baan was in de knotsgekke slotfase, die in ronde 56 losbarstte. Zo was de hele race al een slagveld voor de coureurs. De Grand Prix kende maar liefst vijftien officiële uitvalbeurten, want de coureurs die uitvielen door een lege tank werden nog wel geclassificeerd. Ze hadden namelijk de benodigde negentig procent van de raceafstand voltooid om meegenomen te worden in het resultaat.

Terug naar die slotfase, want ronde 56 bleek de opening te zijn voor de vreemde taferelen die plaatsvonden. Het begon met de Renault van Derek Warwick die stilviel. Eén man, dat kan gebeuren, zeker als er al zoveel zijn uitgevallen. Zou je denken, want nog diezelfde ronde viel ook Martin Brundle stil. Een ronde later vielen ook Piquet, Senna en Johansson stil. Die laatste was waarschijnlijk de meest pijnlijke, want de Ferrari-debutant lag op het moment van stilvallen op een verrassende eerste plaats. Zijn lege tank werd veroorzaakt door een elektrisch mankement aan de auto. Zo kreeg de Zweed door dat er nog genoeg brandstof in de auto zat, maar verbrandde het motorblok juist veel meer dan wat de bedoeling was. Het sprookje om op zijn Ferrari-debuut te winnen, ging niet door.

Prost, inmiddels McLaren-coureur, wist wel de finish te halen, maar viel vlak daarna ook stil met een lege tank. Hij werd eerste, dus hij dacht waarschijnlijk niet dat het heel veel zou uitmaken. Dat deed het wel: de Fransman werd gediskwalificeerd voor het hebben van een te lichte auto. Dat had allemaal te maken met die lege tank van zijn TAG-Porsche aangedreven McLaren. De Angelis, die tweede werd, schoof daardoor vooruit naar de eerste plek en bemachtigde zo de winst. Daarmee was hij ook meteen de enige die de volledige raceafstand wist te voltooien. Thierry Boutsen en Patrick Tambay eindigden beiden op het podium, maar ook op een ronde achterstand. Niki Lauda en Mansell werden respectievelijk vierde en vijfde en waren daarmee de laatste die wel de eindstreep haalden.

Titanenstrijd tussen Alonso en Schumacher - 2005

Een grote stap vooruit in de tijd zorgt ervoor dat we belanden in 2005. De Grand Prix van San Marino van dat jaar was de een-na-laatste voordat er een pauze kwam van veertien jaar tot en met 2020, toen het circuit terugkeerde op de kalender. Wederom gebeurde er voor het raceweekend iets opvallend: bij Red Bull Racing wisselde Vitantanio Liuzzi en Christian Klien om van rol. Zo deed Liuzzi, in eerste instantie reservecoureur, mee aan de race. Klien moest het doen met een bijrol in de eerste vrije training. Daarnaast verving Alexander Wurz de geblesseerde Juan Pablo Montoya bij McLaren. Al eerder miste de Colombiaan de de voorgaande Grand Prix in Spanje door een schouderblessure, maar toen werd hij vervangen door Pedro de la Rosa.

2005 was op verschillende manieren een apart jaar voor de Formule 1. Zo werden er enkele wijzigingen doorgevoerd aan het reglement. Pitstops waren daardoor niet meer bedoeld om iemands banden te verwisselen, maar enkel nog voor bijtanken. Het schudde de Formule 1 compleet op en samen met de bandenoorlog tussen toenmalige leveranciers Bridgestone en Michelin was het spektakel compleet. In 2004 reed Ferrari, een Bridgestone-team, soeverein naar twee titels met Michael Schumacher. Een jaar later was er van die dominantie alleen niks meer over. De banden van Bridgestone waren namelijk niet echt geschikt om een hele race mee te kunnen gaan. Michelin, onder andere leverancier van Renault en McLaren, waren dat wel. Ferrari moest tijdens de races veel conservatiever te werk gaan met de banden, terwijl Renault en McLaren zonder moeite door het jaar heen kwamen.

Ook de kwalificaties waren flink onder de schop genomen. Zo zou het nu niet gaan om je snelste rondje dat bepaalt waar je mag starten, maar je snelste twee ronden. De tijden werden namelijk bij elkaar opgeteld en zo werd bepaald waar je mocht starten. Het zorgde voor grotere tijdsverschillen tussen de coureurs, zo ook in Imola. Kimi Räikkönen kwalificeerde zich als eerste met een voorsprong van bijna zes tienden naar Fernando Alonso's Renault die tweede werd. Dat de Ferrari's moeite hadden, bleek ook weer tijdens deze sessie. Rubens Barrichello werd op ruim twee seconden afstand tiende en regerend kampioen Schumacher werd zeer teleurstellend veertiende. Het gat van de Duitser naar de Fin op poleposition bedroeg een gigantische vier seconden. Wel schoof Schumacher een plekje op door een gridstraf van Felipe Massa vanwege een motorwissel.

In het begin van de race gebeurde er niet veel spectaculairs, maar wel een noemenswaardige uitvalbeurt. Räikkönen was zeer snel onderweg en had al meer dan een handvol aan seconden voorsprong op Alonso. Dat gat viel weg toen de Mercedes-motor in zijn McLaren MP4-20 niet voor de eerste keer dat jaar de geest gaf in de negende ronde. Alonso nam de leiding over en leek zonder ook maar enige moeite naar de overwinning te rijden. Die gedachte bleef in stand tot en met ronde 50, twaalf ronden voor het einde van de Grand Prix.

Schumacher was in de tussentijd bezig aan een ongelooflijke inhaalrace. Na de uitvalbeurt van Räikkönen lag de Duitser op een derde plek, vlak achter de Toyota van Jarno Trulli. Twintig ronden lang wist hij niet voorbij te gaan aan de Italiaan, maar nadat hij een pitstop maakte, kon Schumacher zijn tempo nog eens verhogen. Vervolgens maakte Schumacher zelf een pitstop en kwam hij voor Trulli op de baan, maar wel weer op een derde plek. Dit keer zat Jenson Button in zijn BAR-Honda tussen de Ferrari-coureur en Alonso in. In dertien ronden tijd reed Schumacher een gat van ruim twintig seconden dicht ten opzichte van de Engelsman en passeerde hem voor de tweede plaats.

De tweede ronde van pitstops werd een spannende. Alonso ging als eerste naar binnen en Schumacher nam de leiding over. Niet veel alter ging ook de laatstgenoemde tanken en kwam hij op slechts een paar seconden achterstand terug op de baan achter zijn Renault-concurrent. De twaalf laatste ronden die volgden, werden twaalf zeer enerverende ronden. De hele tijd moest Alonso er alles aan doen om niet gepasseerd te worden door Schumacher, die al ervaring had met achtervolgingen als deze. Diezelfde ervaring hielp Schumacher alsnog niet naar de overwinning, want de Renault R25 van Alonso bleek wijder te zijn dan de baan zelf. Iedere inhaalpoging sloeg de Spanjaard af en met slechts twee tienden voorsprong wist Alonso te winnen. Een jaar later zou er wederom een gevecht ontstaan tussen de twee heren, maar toen waren de rollen omgekeerd en won Schumacher juist de race.

Terug naar 2005 dan, want voor een podium heb je drie man nodig. De laagste trede op het podium werd eigendom van Button. Althans, er was net als in de twee edities die eerder zijn behandeld in dit stuk weer genoeg controverse. Dit keer vond het plaats na de race, want Button en teamgenoot Takuma Sato werden gediskwalificeerd. De reden was dat de auto een kleine vijf kilogram te licht werd bevonden. Volgens BAR kwam het door een probleem met het brandstofsysteem. In eerste instantie werd dat geaccepteerd door de FIA, maar na verder onderzoek werden de twee coureurs alsnog gediskwalificeerd. Het gehele team mocht de twee volgende races zelfs niet eens meedoen, omdat de FIA boos was door het gebrek aan transparantie vanuit BAR over het probleem tijdens het onderzoek.