De Race van Russell | 'Het spijt mij, HPP-wat precies moet ik nou doen?'

In 'De Race van' houdt F1Maximaal iedere Grand Prix de bezigheden van een Formule 1-coureur in de gaten. Hiermee brengen we de uitzonderlijke, middelmatige en teleurstellende prestaties van rijders in beeld die je tijdens de wedstrijd misschien wel volledig hebt gemist. Deze week volgen we George Russell, die zijn debuut maakte bij Mercedes.

Wanneer Lewis Hamilton op 1 december, twee dagen na het winnen van de Grand Prix van Bahrein, positief getest wordt op COVID-19, begint de geruchtenmolen op volle toeren te draaien. Want wie gaat het stoeltje van de zevenvoudig wereldkampioen overnemen nu hij niet mag rijden? Wordt het Mercedes’ reservecoureur Stoffel Vandoorne, of toch juniorrijder George Russell? Vandoorne lijkt de logische keuze: de Belg komt na zijn Formule E-test immers hoe dan ook naar Bahrein.

Maar zo vanzelfsprekend is de situatie niet, want voor het team is dit een uitgelezen kans om ontwikkelingscoureur Russell, die ook in 2021 geparkeerd wordt bij Williams, een volledig Grand Prix-weekend mee te laten draaien. Al gauw blijkt dat Russell inderdaad de voorkeur krijgt: de 22-jarige Brit wordt dezelfde avond nog gebeld door Mercedes-teambaas Toto Wolff, die hem uitgerekend te pakken krijgt tijdens een toiletbezoek. De Duitse renstal heeft werkgever Williams zover gekregen om hem los te laten voor het weekend. Nu kan het echte werk beginnen.

Russell imponeert op vrijdag

In enkele dagen tijd volgt Russell een ‘crash course’ van zijn nieuwe team. De Brit wordt overladen met informatie over zijn nieuwe bolide, de W11, het complexe stuur en de ettelijke functies die het heeft. Daarbovenop moet hij zijn bijna dertien cm langere persoon in de Mercedes zien te wurmen. De nodige aanpassingen worden gedaan en Russell trekt zelfs een schoenmaat kleiner aan om de pedalen te bedienen, maar het blijft krap. Wolff benadrukt tegenover Russell dat hij geen verwachtingen heeft voor zijn raceweekend.

Dat ziet Russell zelf wel anders. Dit is de kans van zijn leven en hij is niet van plan om daar niet volledig gebruik van te maken. Tegen alle verwachtingen in is het Russell die vrijdag direct het tempo bepaalt. Waar Valtteri Bottas dit seizoen de koning van de vrijdag is, begint zijn nieuwe teamgenoot het weekend op de buitenring van het Bahrain International Circuit met een knal. Ook in de tweede vrije training blijft Russell bovenaan de tijdlijst staan, dit terwijl Bottas fout na fout maakt op de baan.

En op zaterdag!

In de kwalificatie keert het tij zich, wanneer Bottas zich herpakt en net voldoende doet om zijn vijfde poleposition van het seizoen te noteren. Maar Russell is zo mogelijk de echte winnaar van de dag: dat hij zo snel al binnen enkele honderdsten van de poletijd van zijn Finse teamgenoot – die op de zaterdagen doorgaans gelijk opgaat met Hamilton – kan pakken, zegt veel over zijn kwaliteiten als coureur.

Maar door het mislopen van de poleposition moet Russell de race aan de vuile kant van de grid beginnen, waarmee hij een onweersprekelijk nadeel heeft ten opzichte van Bottas. Bij het doven van de lichten blijkt het geen enorme handicap voor de nummer twee, daar hij de betere lancering kent. De lange Brit, wiens grote handen en vingers de koppelingspedalen van Hamilton’s stuur niet eens fatsoenlijk kunnen bedienen, schiet uit de startblokken en neemt meteen de leiding over van zijn teammaat in de tweede fase van de start.

Russell heeft start wel ‘honderden keren’ geoefend

Russell vertelt later bij Sky Sports dat het geen toeval is dat zijn start zo vlekkeloos verliep. ‘Ik heb dit wel honderden keren geoefend voor de race. Het team, de mensen die normaal gesproken Lewis helpen, hebben mij enorm geholpen.’ De Brit lijkt aan de horizon te verdwijnen wanneer een kettingbotsing tussen aanstichter Charles Leclerc, Sergio Perez en Max Verstappen de safety car naar buiten brengt.

‘Kun je mij vertellen wat ik moet doen achter de safety car?’, vraagt Russell het team. ‘Jazeker, houd de tijdsdelta op je stuur positief en schakel de motor naar HPP-default.’ Maar in de tumult komt de boodschap niet goed aan bij de Brit. ‘Het spijt mij, HPP-wat precies?’ Peter Bonnington, de race engineer die talloze successen heeft geboekt als rechterhand van Hamilton, reageert kalmpjes. ‘HPP-default. 35, 3-5. Je komt nu achter de safety car. Gebruik af en toe het DAS-systeem op de rechte stukken en let op je remmen. Maar houd in je hoofd: niet te weinig druk zetten.’

Russell vergeet Mercedes-handboek

Even later meldt Bonnington zich weer op de radio. ‘Als je wil kun je de rembalans ook meer naar achteren zetten door naar Strat-1 te schakelen, daar warm je de achterremmen meer mee op.’ Voor Russell wordt het allemaal wat te veel. ‘Adviseer mij maar wat ik moet doen, Bono, ik weet niet zo goed wat de beste keuzes zijn. Ik volg jouw voorbeeld wel.’ Daar stemt de ervaren race engineer mee in. ‘Geen probleem, dan doen we dat.’

Dat Russell alle motorstanden uit zijn hoofd niet meer weet, betekent echter niet dat hij zijn race louter zal laten dicteren door het team. ‘Laat mij weten wanneer je wil dat ik wat ga liften en coasten’, merkt hij op wanneer de race weer onderweg is. ‘Valtteri rijdt nu 1,8 seconden achter je, wij denken dat je Strat-10 kunt aanhouden voor nu.’ Het duurt niet lang voor het team besluit de banden wat te sparen. ‘Vanaf nu kun je liften en coasten. Verder zien je bandentemperaturen er goed uit, alleen in bocht zes kun je wat meer minderen als je dat nodig vindt.’

De race onder controle

Het is vanaf dat moment dat Russell zichtbaar gas terugneemt voor het aanremmen van de bochten, evenals in de snelle bochten. Tegelijkertijd houdt hij het gat naar Bottas stabiel. Russell heeft de race onder controle. Na krap twee jaar achteraan te hebben gereden in de Williams, bevindt de Formule 2-kampioen van 2018 zich weer op bekend terrein. Hij voelt zich als een vis in het water.

Russell, die het gat naar Bottas stabiel houdt, laat de pitmuur van Mercedes weten dat hij nog wel sneller kan als daar behoefte aan is. ’Laat mij alsjeblieft weten of Bottas de kerbs gebruikt, ik doe dat nu namelijk niet en kan makkelijk nog twee tienden sneller.’ Bonnington laat hem weten dat dit inderdaad het geval is. ‘Valtteri gebruikt de kerbs.’ Russell besluit daarom hetzelfde te doen, zodat hij zijn voorsprong kan verstevigen.

Maar de wedstrijdleiding is niet blij met de manier waarop de beide Mercedes-coureurs het desbetreffende stuk van de baan gebruiken. ’We moeten de kerbs in bocht acht vanaf nu wel vermijden, anders krijgen we mogelijk een straf. Dit geldt voor beide auto’s.’ Russell rijdt daarna voorzichtiger. ‘Is het beter zo als ik hem een beetje aanraak?’, vraagt hij het team. ’Jawel, dat is in orde. Met je linker wiel mag je op de kerb komen.’

Pitstop nummer één is een feit

Russell, die de race net als Bottas is begonnen op de mediums, heeft in zijn eerste race voor Mercedes geen problemen met het bandenmanagement. Hij heeft er dan ook niets op tegen wanneer hij het volgende te horen krijgt van Bonnington. ’George, we zullen je stop uit blijven stellen totdat het verkeer uit je ‘pit window’ is.’ In de 45ste ronde, wanneer ruim de helft van de race is verreden, zal hij pas zijn bandenwissel krijgen. ‘Prima, ik heb de race onder controle’, laat hij weten.

‘Oké George, tijd om te pitten. We zitten in de eerste garage’, meldt Bonnington even later. In een mum van tijd, of 2,4 seconden om precies te zijn, is de wissel al gefixt. ‘Let bij het uitrijden van de pitstraat op de witte lijn. De bandentemperaturen zien er goed uit, pas op voor blokkerende wielen’, raadt zijn engineer hem aan. Alles duidt erop dat Russell zijn eerste overwinning in de Formule 1, en daarmee ook zijn eerste punten in de koningsklasse, zal pakken.

‘Ik heb geen vermogen meer’

Maar dan klinken de woorden die het team niet wil horen. ‘Ik heb geen vermogen meer.’ Het blijkt loos alarm, daar Russell na zijn pitstop de juiste motormodus is vergeten in te schakelen. ‘Kies voor HPP-default, 35.’ De Brit laat er geen gras over groeien en rijkt al in de slingerende middensector naar de toetsen en knoppen op zijn stuur. Het probleem is binnen een halve minuut opgelost.’ Direct stelt het team haar rijder gerust. ‘Het gat naar Valtteri bedraagt vier seconden.’

Toch denkt Russell dat het probleem nog niet is verdwenen, dus meldt hij zich enkele ronden later opnieuw op de radio bij het team. ’Het vermogen op de rechte stukken is laag, ik heb geen snelheid daar. Het lijkt wel hetzelfde probleem dat ik eerder had.’ Bonnington reageert alert. ‘Een moment, wij gaan het onderzoeken.’ Na enige tijd kunnen de knappe koppen van Mercedes niet ontdekken waarover haar coureur het heeft. ‘Het lijkt niets alarmerends, alles ziet er netjes uit in de data.’

Neutralisaties helpen Russell’s zegetocht om zeep

Zijn het geen directe problemen die de wedstrijd van Russell om zeep proberen te helpen, dan zijn het wel externe factoren. In de 55ste ronde is het raak. ‘(Nicholas, red.) Latifi is gestopt langs de baan, er hangt dubbel geel in bocht negen. Ze bergen zijn auto nu. Je blijft buiten.’ Wanneer de neutralisatie voorbij is, zit Russell met een vraag. ‘Kunnen we naar mode tien, ik heb wat problemen met het inzetten van mijn energie.’ Bonnington antwoordt. ’Natuurlijk, schakel naar Strat-10. Probeer wel iets harder te gaan, Valtteri rijdt snellere tijden dan jij, probeer hem te matchen.’

In ronde 62 hangt er opnieuw geel, ditmaal in de laatste sector. ’Er liggen brokstukken op de baan, pas daarvoor op.’ Dan, luttele meters voor hij bij de ingang van de pitstraat komt, wordt de safety car door de wedstrijdleiding aangekondigd. ‘Moet ik naar binnen komen?’, vraagt Russell. ‘Pit, pit, pit’, reageert Bonnington dringend. De pitstop wordt in aardig tempo afgewerkt, maar na het verlaten van de pitstraat blijkt niet alles in orde. ‘Oké, George, we moeten opnieuw naar binnen, we hebben een gemixte bandenset onder de auto.’

Op de staart van Bottas

Russell’s wereld valt in duigen, maar de kalme Bonnington probeert hem ervan te verzekeren dat het niet het einde van zijn race hoeft te betekenen. ‘We zullen gewoon de banden wisselen en dan moet alles goed komen.’ Russell is direct benieuwd of Bottas hetzelfde is overkomen. ‘Moet Valtteri ook naar binnen?’, vraagt hij nieuwsgierig. Geen antwoord. ‘We pushen tot de safety car-lijn’, meldt Bonnington tijdens de stop. Russell komt als vijfde en pal achter Bottas weer de baan op.

‘Rijden we in ieder geval op de tweede plaats dan?’, vraagt Russell hoopvol. ‘Nee, er rijden vier auto’s voor je, allemaal op oude banden.’ De nieuwbakken Mercedes-coureur rijdt zelf op vers mediumrubber, maar heeft slechts 24 ronden op het korte circuit om de leiding in de race terug te pakken. ‘Je hebt een groot bandenvoordeel’, stelt Bonnington. ‘Ik hoop verdomme van wel, ja.’

Russell op jacht naar de overwinning

Het voordeel blijkt niet enorm, maar dankzij de enorme druk die Russell zet moet Bottas al gauw zwichten voor zijn nieuwe collega. Wanneer de race weer onderweg is, gaat de Fin al na één ronde de mist in. Bottas gaat te diep in bocht vier en komt daarmee naast de ideale lijn terecht. Russell ziet zijn kans en kapt behendig terug door de snellere lijn te pakken. In de volgende bocht, de lange rechter doordraaier, moet hij dan buitenom bij zijn teammaat. Op het vuil houdt Russell zijn voet tegen de vloer. Voor de volgende knik, een chicane, zit hij aan de binnenkant. De Brit remt wat later en daarmee is de vierde plaats van hem.

De volgende ronde is Lance Stroll aan de beurt. ‘Qua banden ziet het er goed uit voor je, maar pas op bij het inhalen’, herinnert Bonnington. Russell ruikt bloed en passeert de Racing Point-coureur, die tevergeefs probeert te verdedigen, op het rechte stuk met behulp van zijn DRS-systeem. Esteban Ocon is het volgende slachtoffer. Weer een ronde later zit de Mercedes-rijder op zijn versnellingsbak. Op het korte rechte stuk richting bocht vier maakt Russell de tweede plaats buit. Alleen Perez nog.

Alleen Perez nog!

Ondanks zijn veel oudere banden heeft Perez een aardig gat geslagen. De Mexicaan, die alleen deze race en de volgende in Abu Dhabi nog heeft om te bewijzen dat hij thuishoort in de Formule 1, geeft alles dat hij in zich heeft om zijn eerste zege in de Formule 1 te verwezenlijken. Maar Russell is niet van plan dit zomaar te laten gebeuren. ‘Praat tegen mij’, roept hij naar het team. Bonnington reageert direct. ‘Je hebt nog veertien ronden en het gat is 3,4 seconden.’

Russell rijdt een moordend tempo om Perez de zege afhandig te maken, zo laat Bonnington weten. ‘Je bent de snelste man op de baan en snoepte zojuist vier tienden van het gat naar Perez af. Blijf zo doorgaan.’ Het talent uit King’s Lynn ziet het gat met iedere ronde slinken, maar blijkt de aanval op de valreep toch af te moeten slaan. ‘Het lijkt erop dat we een lekke band hebben linksachter. Voor nu moet het in orde zijn, blijf buiten.’

Race valt in duigen

Niet veel later moet Bonnington dan toch het slechte nieuws melden aan Russell. ‘Het blijkt echt een lekke band te zijn, je moet naar binnen komen voor een bandenwissel.’ De Brit kan zijn frustratie niet verbergen en rijdt met een aantal diepe kreunen de pitstraat binnen. ‘Ik weet niet wat ik moet zeggen’, reageert Russell geëmotioneerd. ‘Ik deel je gevoel, maatje. Maar de race is nog niet voorbij en we kunnen nog punten pakken’, stelt Bonnington. Met nog negen ronden te gaan komt hij op de zachte band naar buiten.

De overwinning of een podium zit er voor Russell niet meer in, maar hij zal niet opgeven. Vanaf de veertiende plaats begint de Mercedes-coureur aan zijn laatste opmars. ’Je bent twee seconden per ronde sneller dan iedereen’, merkt Bonnington op. Een aardige hoeveelheid voor zo’n klein rondje. Eerst wordt Kimi Raikkonen gepasseerd, dan Antonio Giovinazzi, daarna Sebastian Vettel, vervolgens is Pierre Gasly aan de beurt en tenslotte moet ook Lando Norris er nog aan geloven.

‘Ik ben hier werkelijk kapot van’

Wanneer hij de finishvlag passeert slaat Russell zijn handen in wanhoop voorzichtig tegen het stuur. ‘Ik weet niet wat ik moet zeggen. De race is tot tweemaal toe van ons afgenomen. Verdomme. Het is mij een waar genoegen geweest om in deze auto te mogen rijden. Ik heb er met volle teugen van genoten, maar ik ben hier werkelijk kapot van. Hopelijk krijgen we deze kans nog een keer.’

Als één man schaart het Mercedes-team zich om Russell. ‘Je hebt vandaag laten zien waarvan je bent gemaakt, held’, zegt Bonnington. Ook hoofdstrateeg James Vowles is onder de indruk. ‘George, wat een geweldige race. Iedere keer dat er iets mis ging, vocht je jezelf er doorheen. Klasse. Ook Toto Wolff steekt zijn pupil een hart onder de riem. ‘George, het spijt mij voor dit alles, het was een briljant optreden van je.’ Russell kan enkel zijn dank uitspreken richting het team.