Bijzonder patroon te zien in Verstappens slimme safety car-herstarts: zo leest hij de concurrentie

Safety car-herstarts: voor de één een loterij, voor de ander een schaakspel op hoge snelheid. Max Verstappen behoort absoluut tot die laatste categorie. Wat de Nederlander in Azerbeidzjan liet zien tijdens de herstart was geen toeval, maar een goed gecalculeerde herstart. Een prachtig staaltje manipulatie van Carlos Sainz achter hem. Hij wist de Williams-rijder te bespelen en zijn kansen op dat ellenlange rechte stuk te maximaliseren.

Even terug naar afgelopen raceweekend: Verstappen lag aan de leiding toen de safety car het veld weer losliet. Achter hem volgde een hongerige meute met Sainz als eerste belager. Wat volgde was een staaltje vakmanschap dat Verstappen ook na de eerste bocht de eerste plaats nog opleverde. Uiteindelijk won hij de Grand Prix. Verstappen wachtte lang, maar niet tot aan de start-finishlijn. Hij trapte het gas in en was weg.

De details van Verstappens herstart

Waarom wachtte Verstappen? Het was deels een psychologisch spelletje en deels een berekende keuze. Door zo lang te wachten dwong hij Sainz tot weaving - het heen en weer bewegen met de auto om warmte in de banden te houden. En daar zat voor de Spanjaard dan ook meteen de crux. Zodra een coureur begint met weaving, verliest hij momentum. Hij kan niet meer in één vloeiende beweging accelereren wanneer de leider besluit gas te geven.

Sainz speelde in essentie dus Verstappens spelletje mee. De Red Bull Racing-coureur slingerde zelf ook heen en weer, waarna Sainz zijn banden ook op temperatuur wilde krijgen. Het deed ergens denken aan de bekende beelden van Kimi Raikkonen, die als enige van een volledig heen en weer bewegende safety car-trein rechtdoor bleef rijden. Die warme banden interesseerden de Fin destijds niet, Sainz dacht niet dat hij Verstappen bij kon houden zonder te weaving.

Volgens de reglementen mag de leider het tempo dicteren bij een herstart, maar als je vooraan rijdt, mag je niet stoppen of onnodig langzaam rijden. Verstappen vertraagde, maar stopte niet en reed niet gevaarlijk langzaam. Door zo traag te rijden, haalde hij de concurrenten uit hun ritme, waarna hij de perfecte lancering richting bocht 1 genoot, terwijl Sainz achterbleef met koude banden en een stel tegenstanders op zijn achtervleugel.

Een patroon dat zich herhaalt

Dit is niet de eerste keer dat Verstappen excelleerde bij safety car-situaties. Kijk naar Las Vegas vorig jaar, of naar zijn uitstekende herstart in Jeddah. Steeds weet hij zijn tegenstander achter zich te houden, en dat is niet als vanzelfsprekend. Waar andere coureurs de herstart zien als een moment van spanning, ziet Verstappen het als een kans om zijn voorsprong te behouden door in de hoofden van zijn tegenstanders te gaan zitten.

Denk maar eens aan de herstart tegen Lewis Hamilton in Zandvoort in 2022, waar hij zijn gaspedaal een fractie van een seconde losliet om niet langs de Mercedes te schieten voor de start-finishlijn. De precisie en awareness die nodig is om op dat moment tot op de millimeter binnen het boekje te blijven is bewonderenswaardig. Daar zullen zelfs Hamilton-fans het mee eens zijn.

Lando Norris en Oscar Piastri mogen dan wel in de snelste auto zitten, maar wanneer het aankomt op het spelen van dit soort spelletjes met concurrenten, kunnen ze van de viervoudig wereldkampioen nog wat leren. In Azerbeidzjan zagen we bijvoorbeeld weer hoe Norris verrast werd bij de herstart en geen seconde aan aanvallen kon denken.

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

Het lange rechte stuk als wapen

Specifiek voor Baku geldt dat het 2,2 kilometer lange rechte stuk een cruciale rol speelt. Verstappen wist dat hij door zijn late herstart de concurrentie relatief minder slipstream zou geven, maar hoe dichter je bij de start-finish rijdt, hoe zekerder je concurrenten weten dat je weer op het gas gaat. Daarom wachtte Verstappen totdat zijn concurrent heen en weer bewoog, en ging hij eigenlijk toch nog redelijk vroeg.

In de juniorcategorieën, die eveneens in actie kwamen op Baku City Circuit, zag je dat de voorste rijder vaak later ging. Verstappen deed dus het onverwachte en daar zat precies de klasse in van de actie. Door Sainz te dwingen tot weaving zorgde Verstappen dat zijn gevaarlijkste tegenstander minder startsnelheid had, en tegen de tijd dat ze op de helft van de nog resterende straight reden, was Verstappen al weg.

De psychologische oorlogsvoering

Dat Verstappen hierover nadenkt, is dus al ongebruikelijk. Bedenk je vervolgens dat je dit doet terwijl je met extreem hoge snelheden door bijzonder nauwe straten schiet. Nee, hij heeft geen data-analisten die hem in zijn oor fluisteren wat hij moet doen. Dit is pure intuïtie, ervaring en inzicht in gedrag op het circuit. Hij leest zijn concurrenten als een open boek en speelt in op hun zwakheden.

Na jaren in de Formule 1 kent Verstappen de sport als geen ander. Hij wist dat Sainz op een gegeven moment een poging zou doen om zijn banden op te warmen, al helemaal omdat hij aan het begin van het lange rechte stuk juist rechtdoor bleef rijden toen Verstappen het wél deed. De fout van Sainz, die uiteindelijk wel op het podium eindigde, kostte hem potentieel een paar rondjes aan kop.

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

Verstappens invloed op safety car-herstarts

Het is niet de eerste keer dat de naam van Verstappen in één adem genoemd wordt met safety car-herstarts. Zo beheerste hij de kunst om vrijwel volledig naast zijn concurrenten te rijden bij safety car-herstarts, wat enkele jaren geleden ook afgeschaft is. Hij heeft dit deel van het racen altijd al volledig geprobeerd te benutten en doet dat dus nog steeds.

Met de huidige reglementen zullen we dit soort strategische keuzes blijven zien. Zolang de leider niet te traag rijdt, mag hij het tempo bepalen en de andere heren op de proef stellen. Zo lang als Verstappen deze mogelijkheden tot het uiterste benut, blijven safety car-herstarts een fascinerend en spannend onderdeel van de sport.

Werkt weaving?

Interessant genoeg is het effect van weaving nog altijd onderwerp van discussie. Nico Rosberg stelde eerder dit seizoen dat het nooit echt bewezen is of het daadwerkelijk helpt. Anderzijds zou je kunnen beargumenteren dat wanneer bijna alle coureurs het doen, de kans groot is dat het voldoende verschil maakt om het te blijven doen. Het probleem voor Sainz was dat het psychologische nadeel van weaving, de vertraagde reactietijd, veel groter was dan het mogelijke voordeel in bandentemperatuur.

Wat Baku ons geleerd heeft, is dat Verstappen niet alleen de snelste coureur van zijn generatie is, maar waarschijnlijk ook de slimste. Zijn vermogen om in fracties van seconden de juiste beslissing te nemen, gecombineerd met een diep begrip van de reglementen én zijn concurrenten, maakt hem tot een nachtmerrie voor iedereen die achter hem rijdt tijdens een safety car-fase.

De vraag is niet of Verstappen deze intelligentie nog eens laat zien op het circuit, maar vooral wanneer zijn concurrenten eindelijk doorhebben hoe ze erop moeten reageren. Tot die tijd blijft de Nederlander een van de meesters van de herstart, een titel die hij met veel plezier zal blijven verdedigen. Want zoals hij na afloop van de race in Baku liet weten: 'Ik doe niks wat niet mag. Ik gebruik gewoon mijn hoofd.' Dat is misschien wel zijn grootste wapen van allemaal.