Analyse Kwalificatie | Verstappen kan tijdverlies in sector drie niet meer goedmaken

Het Circuit of the Americas, of COTA in het kort, is één van de nieuwste F1-circuits, waar voor het eerst geracet werd door de Formule 1 in 2012. Het werd speciaal gebouwd voor de Formule 1, al worden er ook vele andere races gehouden. Het ligt ten zuidoosten van Austin, Texas, in een moerassig gebied. Dit laatste veroorzaakt regelmatig nieuwe onregelmatigheden in het wegdek, waardoor er bulten en kuilen ontstaan. Deze worden bijna jaarlijks bijgewerkt, maar het geeft dit circuit, samen met de lay-out en hoogteverschillen zijn unieke karakter. We zijn hier nu voor de Grand Prix van de Verenigde Staten 2022, en F1Maximaal verzorgt zoals gebruikelijk een uitgebreide kwalificatie-analyse.

COTA is een circuit dat van alles wat heeft, snelle bochten, ‘Esses’ zoals op Suzuka of Silverstone, behoorlijk lange rechte stukken, langzame bochten, waarbij zelfs de verschillende sectoren meerdere van deze combinaties kennen. Het is daarom best een moeilijk circuit voor de coureurs, maar het veroorzaakt tevens dat de tijden over het algemeen dicht bij elkaar liggen. Auto’s van verschillende statuur en ontwerp doen het door de combinatie van eigenschappen in elke sector eigenlijk wel even goed, al zijn er kleine verschillen per sector afhankelijk van afstelling en ontwerp per auto. Al met al maakt dit dat het een spannend circuit is voor zowel de kwalificatie als race, en als coureur moet je goed het overzicht kunnen bewaren om hier optimaal te presteren.

De snelste kwalificatieronde op dit 5,513 kilometer lange circuit staat op naam van Valtteri Bottas, en dateert uit 2019 met een tijd van 1:32,029, maar de verwachting is niet dat we dit soort tijden gaan zien met de nieuwe auto’s. In 2020 werd hier niet gereden, en in 2021 haalde Max Verstappen poleposition, met een 1:32,910, en een verschil tussen Q1 en Q3 van rond de 1,4 seconden. De vraag is echter of de huidige bolides hier zelfs maar lage 1:34-ers kunnen halen, door het hogere gewicht en de biobrandstof. Vergelijken we VT3-tijden, dan zien we dat Verstappen 1,1 seconden trager is dan vorig jaar, dus vermoedelijk zal het verschil in de kwalificatie ook ergens rond die delta liggen, waarschijnlijk iets meer omdat je door het hogere gewicht ook acceleratievermogen verliest.

Albon weer door naar Q2, tijden erg dicht bij elkaar

Bij aanvang van kwalificatiesessie één zijn, zoals bijna altijd, de over het algemeen wat langzamere coureurs als eersten op de baan te vinden, te weten Alexander Albon, Mick Schumacher, Zhou Guanyu en Nicholas Latifi. Pas als deze vier een eerste getimed rondje op de scorelijst hebben geplaatst, komen ook de andere teams naar buiten. Beide Red Bulls volgen elkaar, en daarachter vinden we Charles Leclerc, Lando Norris en Carlos Sainz, met iets later beide Mercedessen. Na een opwarmrondje klokt Max Verstappen de snelste sector 1, maar Leclerc verbetert hem net met een tijd beneden de 26 seconden. De eerste ronde van Verstappen eindigt in een 1:35,8. Dit is vergelijkbaar met de tijden tijdens VT3, maar zeker nog niet een poletijd.

Sergio Pérez volgt op drie tienden, terwijl Leclerc over de beste tijd heengaat, met bijna zeven honderdsten. De Ferrari en Red Bull’s lijken aan elkaar gewaagd. Lewis Hamilton weet echter Pérez te verschalken, met slechts vijftien duizendsten, en George Russell plaatst zichzelf slechts op drie honderdsten achter de Mexicaan. Kunnen de Mercedessen dan toch een rol van betekenis gaan spelen in deze kwalificatie dit keer? Dan is het de beurt aan Sainz, die meteen de snelste sector 1 overneemt, maar liefst anderhalve tiende sneller dan zijn teamgenoot. Hij rijdt een goede tweede sector, en ook een paarse sector 3, waarmee hij een enorm statement neerzet door maar liefst vijf tienden sneller te zijn dan Leclerc.

Het is duidelijk dat er hier wat staken in de grond worden gezet. Wat een spanning, met alle drie de topteams in de mogelijke strijd voor poleposition. Met nog vierenhalve minuut te gaan wordt het weer even stil op de baan. Overigens vinden we plaatsen tien tot en met zeventien gescheiden van elkaar door maar een ietsje meer dan drie tienden van een seconde, dus de strijd om door te gaan naar Q2 gaat ook nog dramatisch worden. Het geeft echter wel aan dat dit circuit het inderdaad mogelijk maakt voor verschillende auto’s qua ontwerp en afstelling toch allemaal erg goed te scoren op dit enorm gevarieerde circuit.

Met nog twee minuten te gaan staat alleen de top vijf nog in de garage, maar wacht, Hamilton besluit ook nog een poging te wagen, dus alleen Ferrari en Red Bull houden het voor gezien nu. De coureurs wisselen nu wel heel snel van plek, in hun laatste pogingen om het asfalt en hun concurrenten te verslaan voor een positie in Q2. Honderdsten en duizendsten van een seconde gaan het verschil maken, de spanning is gewoon voelbaar. Om echt zeker te zijn voor een plaats in de volgende sessie, moeten de coureurs een tijd neerzetten in de 1:36, en dat wordt duidelijk een zware opgave voor de meesten.

Na de outlap begint Sebastian Vettel als eerste aan zijn laatste getimede ronde, en weet zichzelf op plek acht te nestelen, net achter Fernando Alonso die zich heel knap op plek zeven heeft weten te positioneren eerder in de sessie. Yuki Tsunoda is de volgende over de eindstreep, en gaan naar negen, ruim een tiende achter Vettel. Pierre Gasly neemt plek acht over van Vettel, en Lance Stroll verbetert zijn tijd niet, maar blijft voorlopig op de twaalfde plek staan. Daniel Ricciardo verbetert zich, en klimt van achttien naar dertien, net voor zijn teamgenoot, die echter nog bezig is aan zijn laatste ronde, en die duidelijk heel wat sneller door de sectoren jaagt.

Esteban Ocon verbetert zijn eerste tijd, maar komt daar Ricciardo net niet mee voorbij. Kevin Magnussen lukt dat echter wel, met een tijd net beneden de 1:37. Norris slaat dan toe, en plaatst zich op de achtste plek, nog geen twee honderdsten achter Alonso, maar voor Gasly dus. Albon weet ook onder de 1:37 te duiken, en steekt daarmee Magnussen voorbij, die daardoor zeker buiten de boot valt. Alonso maakt zijn ronde niet af, Russell en Latifi verbeteren hun tijden niet, waardoor de laatste ook blijft steken op de laatste plaats. Dat was het dan voor Q1, met tamelijk onverwacht beide Aston Martin’s door naar Q2.

Beide Haas-coureurs halen het niet, net zo min als Ricciardo, Schumacher, Latifi, en tamelijk onverwacht Ocon. Het tijdsverschil tussen plek zeven, Alonso, en plek twintig, Latifi, is echter slechts acht tienden van een seconde. Overigens wist Schumacher zich te diskwalificeren door een spin aan het begin van zijn laatste ronde, en daarmee op plek negentien te eindigen. Zijn claim voor een plek in het Haas-zitje wordt hier duidelijk niet beter van. Albon laat wel weer zien dat hij uit het goede hout gesneden is, en haalt Q2 weer.

Baanlimieten worden streng gestraft

Na een korte pauze en hergroepering van de teams, gaat het groene licht aan, maar iedereen blijft nog binnen. Logisch, want hoe meer rubber er op de baan ligt, hoe sneller de bolides kunnen gaan. Albon is dan de eerste die de pitstraat uitrijdt, gevolgd door beide AlphaTauri’s. De Aston Martin’s volgen, en dan de Alfa Romeo’s. Albon zet als eerste natuurlijk wat paarse sectoren neer, en Tsunoda neemt paars 2 over, maar komt niet verder dan een plek achter zijn voormalig Red Bull-teamlid. Tijden zijn nog niet beter dan in Q1, overigens, mogelijk omdat de temperatuur begint te dalen. Eindelijk rijdt iedereen het asfalt weer op, met nog negen minuten op de teller.

Bottas en Zhou weten het echter beter te doen, terwijl Verstappen weer de snelste sector 1 tot nu toe rijdt, maar net als in Q1, weet Leclerc hier weer net onder te duiken. Dan een paarse sector 2 voor Verstappen, en Leclerc net iets langzamer, het gaat bijna gelijk op. De Limburger rijdt de snelste sector 3, maar ook dit keer verbetert de Monegask hem, met een totaal verschil voor de hele ronde van slechts 48 duizendsten. Russell en Hamilton plaatsen zich op drie en vier, maar Sainz en Pérez zijn nog bezig aan hun eerste geklokte ronde. Alonso neemt de positie in achter de beide Mercedessen, en Sainz net voor hen, terwijl Pérez de zilverpijlen splitst. Met nog vijf minuten te gaan wordt het dan weer erg stil op het circuit, met iedereen weer terug in de garage. Wie knippert het eerst met zijn ogen voor een tweede rondje?

Vettels tijd is ondertussen verwijderd, vanwege baanlimieten. De stewards blijken zeer goed op te letten op het hele circuit, en straffen genadeloos. Het maakt natuurlijk wel duidelijk dat de witte lijnen echt de baangrenzen zijn, en dat is alleen maar aan te moedigen, na de situaties die we in voorgaande jaren gezien hebben. Albon, die momenteel plaats elf in beslag neemt, rijdt de baan weer op met nog drieënhalve minuut op de klok, meteen gevolgd door beide AlphaTauri’s. Gasly klaagde overigens over zijn remmen, net als in vorige races. De Aston Martin’s en de enige overblijvende McLaren besluiten ook nog een poging te wagen, maar Verstappen, en beide Mercedessen laten zich ook nog een keer zien.

Albon verbetert zijn tijd, en stijgt drie plaatsen naar plek acht. Of dit genoeg is betwijfelen we echter. Tsunoda en Gasly weten plekken negen en tien te veroveren, maar de tijd van de Japanner wordt meteen weer verwijderd vanwege een overschrijding van de baanlimieten. Vettel herovert plek negen, en Norris haalt de tiende plek, maar Bottas en Zhou weten beiden voorbij te gaan. Dat betekent dat Norris niet door is naar Q3. Maar wacht, ook Zhou heeft de baanlimieten overschreden, dus Norris blijft dit keer een wreed lot gespaard. Vanwege een motorwissel bij Alonso betekent dit ook dat hij uiteindelijk voor de Spanjaard zal starten op de grid, daar zal hij blij mee zijn.

Sector drie is beslissend

Gezien de enorm kleine verschillen in sector- en rondetijden, gaat Q3 vast weer genadeloos zijn voor de vingernagels. Verstappen is als tweede op de baan te vinden, achter vier mindere goden, en zet meteen een zeer snelle eerste sector neer. Leclerc weet die sectortijd met maar liefst meer dan drie tienden te verbeteren, terwijl Norris ondertussen twee tienden sneller het asfalt vreet dan Bottas. Alonso doet het nog eens vier tienden beter, maar Verstappen maakt daar korte metten mee met een tijd van net boven de 1:35, 1,1 seconden sneller. Hij doet dit zelfs met een setje gebruikte banden, wat ook het verschil verklaart in sector 1 met Leclerc. De Red Bull-coureur wilde blijkbaar eerst een banker lap neerzetten, en dat doet hij inderdaad, met grote klasse.

Het is daarom wel te verwachten dat Leclerc met zijn setje nieuwe softs de overhand zal hebben, en die heeft hij inderdaad, en neemt de voorlopige poleposition over met ruim vier tienden. Pérez gaat maar ruim een tiende langzamer dan zijn teamgenoot, maar heeft daar wel vers rubber voor nodig. Sainz gaat ook sneller dan Verstappen, en zelfs Hamilton speelt dit klaar, waarbij inderdaad de aantekening gemaakt moet worden dat beiden ook op nieuwe rode banden staan. Russell sluit aan achter Pérez, en iedereen rijdt de pitstraat weer in, met uitzondering van Stroll, die nu pas op het asfalt verschijnt. Waarschijnlijk gaat hij slechts een enkel rondje rijden, na al teveel rubber in de eerste twee sessies verstookt te hebben.

Terwijl Stroll een verdienstelijk zevende tijd rijdt, verlaat Verstappen de garage alweer met nog vier minuten beschikbaar in deze sessie. Dit keer is zijn bolide geschoeid met een setje nieuwe banden. Alleen Stroll vertoeft verder op de baan, wat het wel erg vroeg voor Verstappen maakt voor een laatste ronde, maar misschien is dit tactisch beter vanwege de dalende temperatuur. Maar nee, hij komt in verkeer terecht net na zijn outlap, omdat de rest van het veld net dan verkiest om en masse de pitstraat te verlaten. De Red Bull-pitmuur vertelt hem dan ook heel verstandig om het nog een rondje rustig aan te doen, omdat hij anders iedereen tegenkomt die net de pitstraat verlaten heeft. Hij zal dit keer dus voldoende brandstof aan boord hebben. Dit betekent overigens wel dat Verstappen als één van de laatsten over de finishlijn zal komen. Blijkbaar moet het allemaal nog een tandje spannender en meer stressvol worden.

Leclerc zet een goede eerste sector neer, paars, en Sainz gaat bijna twee tienden langzamer daar. Verstappen zit daar tussenin, niet slecht dus. Na sector 2 ligt Leclerc nog net voor op zijn teamgenoot, terwijl Pérez plek twee overgenomen heeft, op twee honderdsten van de eerste ronde van Leclerc. Dit zou de rangorde dus flink kunnen veranderen. Verstappen klokt een paarse sector 2, een kwart seconde sneller dan beide Ferrari’s, en ligt daarmee aan kop na twee derde van het circuit. De tijd van Leclerc is twee tienden sneller dan zijn eerste getimede ronde, maar Sainz weet dat te verbeteren met een paarse sector 3, en neemt voorlopige poleposition over.

Ronde- en sectortijden

Ook Verstappen verbetert zijn eerste tijd ruimschoots, maar de voorsprong die hij had opgebouwd na sector twee heeft hij weer helemaal verloren in sector drie en hij eindigt dan ook op plek drie, achter beide Ferrari’s, zij het met een minimaal verschil. De top drie zitten namelijk binnen een honderdste van een seconde van elkaar, heel bijzonder. Russell verbetert zijn tijd nog, maar dat is niet genoeg om Hamilton nog in te halen, die overigens zijn tijd niet verbetert. Zoals ook in Tabel 1 te zien is, betekent dit dat Ferrari bovenaan geëindigd is, Red Bull daarachter, en Mercedes volgt, wel weer gelijk ruim achter de eerste twee teams.

De top drie is binnen één honderdste van een seconde geëindigd, en de top vier in minder dan drie tienden. Zo close hebben we het nog niet eerder gezien. Als Verstappen niet nog een extra langzaam rondje moest rijden na zijn outlap vanwege verkeer, dan had hij misschien zijn tijd nog verbeterd. Kijken we namelijk nog naar beste sectoren, dan zien we dat de top drie plus Alonso sneller hadden kunnen rondgaan bij aaneenrijging van snelste sectoren. De enige plek waar dit verschil gemaakt zou hebben is echter voor Verstappen, die namelijk makkelijk de poletijd had kunnen neerzetten met ruim een tiende verschil, puur en alleen op basis van sector drie. Dat zou wel erg speciaal zijn geweest.

We moeten daarbij echter ook niet vergeten dat er nog een aantal gridstraffen zijn voor motorwissels, waardoor Leclerc tien plaatsen zal zakken, Pérez vijf, evenals Alonso en Zhou. Dat betekent dat Verstappen naast Sainz zal staan op de startgrid, en achter de twee concurrenten staan beide Mercedessen. De Red Bull, zeker in handen van Verstappen, heeft in principe een betere race-afstelling dan de Ferrari, dus we verwachten wel een spannende strijd voorin, en verder naar achteren een inhaalrace van zowel Pérez als Leclerc. Pérez leek duidelijk niet veel slechter dan Verstappen, dus met de racesnelheid van de Red Bull voor ogen zou dat erg interessant kunnen worden. De verschillen in het middenveld zijn erg klein, en die combinatie betekent dat we enorm uitkijken naar de race!

Door: Wim G. Vandebilt