Waarom Verstappens winstmarge alsmaar kleiner wordt, en of Red Bull de 2024-titel inlevert

We hebben er inmiddels een derde van het Formule 1-seizoen 2024 op zitten. Van de eerste acht Grands Prix zijn er drie niet gewonnen door Red Bull Racing, en dan specifiek Max Verstappen. Verrassend, gezien de meeste kenners, analisten en intimi verwacht hadden dat er weer een jaar van overtuigende dominantie aan zat te komen van de regerend wereldkampioenen. Kijken we naar de cijfers achter de eerste races dan zien we dat naarmate het seizoen vordert, het gat richting kampioenschapsleider Verstappen kleiner geworden is en dat op het eerste gezicht de prestatietrend dit niet lijkt te bevestigen.

Uit de resultaten van de Grands Prix van Monaco en Miami is dit logischerwijs al wel op te maken zonder al te diep op de materie in te gaan. In deze weekenden waren het immers Lando Norris en Charles Leclerc die wonnen, wat betekent dat het gat zelfs negatief moet zijn, zoals terug te zien is in de data. Twee van de drie 'verliespartijen' van Red Bull kwamen uit de afgelopen drie races, met de derde tegenvaller in Australië. Daar ervoer Verstappen een remprobleem, waardoor hij al vroeg in de wedstrijd de strijd moest staken. Die middag was het de andere Ferrari-coureur, Carlos Sainz, die de boventoon voerde.

Verstappens voordeel wordt kleiner

Plotten we de data in een lijngrafiek dan is er een redelijk duidelijke trend zichtbaar. Houd er rekening mee dat Australië in deze grafiek dus niet meegenomen is, want Verstappen is in die wedstrijd niet gefinisht, wat betekent dat er geen data beschikbaar is van die race. Onderstaande informatie bestaat uit een oranje lijn die per Grand Prix in seconden aangeeft wat het gat tussen Verstappen en de nummer twee was, of Verstappen en de racewinnaar wanneer hij de race niet won. De zwarte lijn toont het gemiddelde gat tussen Verstappen en de nummer twee/racewinnaar en ligt op afgerond 6 seconden.

Verstappen vs. de nummer twee/racewinnaar

Wat meteen opvalt, is dat het voordeel van Red Bull in Bahrein ook meteen verreweg het grootst was. Na de winterstop gingen de teams met een relatief onbekende auto de wedstrijd in. Red Bull zat er vanaf moment één bovenop, waardoor Verstappen met een marge van meer dan twintig seconden de wedstrijd naar zich toe wist te trekken. In Saoedi-Arabië, Japan en China bleef deze marge ongeveer even groot, namelijk tussen de 10 en 15 seconden. In China moeten we rekening houden met een kleine foutmarge in de data vanwege een safetycar, die het gat kunstmatig verkleind heeft.

Na China zie je dat de voorsprong van Verstappen ten opzichte van de concurrentie aanzienlijk kleiner wordt. Drie keer op rij zat de Nederlander onder de gemiddelde voorsprong van 6 seconden. Een trend hoeven we het niet per se te noemen, maar de data geven wel duidelijk weer dat Red Bull in de meest recente wedstrijden lang zo dominant niet was als in het begin van het jaar. Hoe kan het dat Red Bull het initiatief ogenschijnlijk uit handen gegeven heeft na de sterke seizoenstart?

Opstarten in de eerste races

Allereerst is het geen onlogische aanname dat Red Bull minder tijd nodig had om het nieuwe materiaal te begrijpen en een effectievere opstartfase kende dan de concurrentie. Vorig jaar wist Red Bull overtuigend de wereldtitel binnen te slepen. Net zoals we in de periode van hegemonie van Mercedes gezien hebben, betekent dit doorgaans dat het dominante team in de laatste maanden van het jaar de pijlen alvast op het nieuwe materiaal richt.

Dat betekent dat de wintertests eerder een finetuneopgave worden dan dat er daar op hele algemene of primitieve basis gekeken wordt naar hoe de nieuwe auto zich op het circuit gedraagt, en in hoeverre het goed zit met de correlatie tussen de simulaties en on-trackperformance. Deze voorsprong sijpelt door in de prestaties van de eerste raceweekenden, waarin directe concurrenten nog bezig zijn met de algemenere zaken, om iets later pas op stoom te komen. Dit kan een van de redenen zijn dat Red Bull met name in die eerste wedstrijden ijzersterk voor de dag kwam.

Wordt Red Bull zwakker of worden McLaren en Ferrari sterker?

Een andere vraag die we moeten beantwoorden om deze informatie in context te plaatsen is in hoeverre het verschil in performance afkomstig is van een tegenvallend Red Bull, of imponerende concurrenten. McLaren is sinds de start van het jaar al bezig aan een rigoureuze inhaalslag op basis van constante verbeteringen aan het materiaal. Ferrari, dat met name in de eerste Grands Prix sterker oogde dan McLaren, doet dit in mindere mate, maar weet ook regelmatig upgrades mee te nemen naar de circuits. Voor beide teams geldt dat de upgrades over het algemeen de gewenste tijdswinst met zich meebrengen.

Brengt Red Bull wijzigingen aan het materiaal met zich mee dan resulteert dat wel in tijdswinst, maar in mindere mate dan bij de concurrenten. Deels heeft dit te maken met de ontwikkelingscurve van de teams. Na 2022 zijn de Formule 1-teams met het grondeffect aan de slag gegaan. Dit aerodynamische model was al een tijd niet gebruikt. Enerzijds was dat wennen voor de aero-afdelingen, anderzijds bood het mogelijkheden voor extreme progressie in de ontwikkeling van de auto's.

Het team dat vooroploopt, zit sneller tegen het prestatieplafond aan van zo'n 'nieuw' aerodynamisch concept. Naarmate die ontwikkelingscurve afneemt, brengen updates relatief minder tijdswinst met zich mee vergeleken met de rest van de grid. Ook dit zal een deelverklaring kunnen zijn voor het feit dat Red Bull het de afgelopen wedstrijden moeilijk gehad heeft.

Monaco werd nooit Verstappens race

Het is in deze analyse wel belangrijk om enige nuance aan te brengen met betrekking tot de prestaties van Verstappen in de afgelopen drie Grands Prix. In Miami profiteerde Norris van een zeer gelukkig getimede safetycar. Nu doet dat niets af aan zijn prestatie en reed hij ook na die safetycar weg bij Verstappen, maar het draagt zeker bij aan het omslagpunt in de data. Dat het gat tussen Verstappen en Norris in Emilia Romagna minder dan een seconde was, geeft in grotere mate aan dat McLaren het gat naar Red Bull in rap tempo aan het dichten is.

Daarna volgde Monaco, een unieke wedstrijd. Het gat van Verstappen naar de winnaar was daar zo'n 16 seconden, maar niet zozeer omdat Red Bull zo traag was, maar meer omdat Verstappen op het nauwe straatcircuit niet langs George Russells Mercedes kwam. Op een 'normaal' circuit was het gat dan ook beslist kleiner geweest. Of het voldoende geweest was om Ferrari van de zege te houden is de vraag. Red Bull heeft op high-downforcecircuits geen overmacht en lijkt het te moeten hebben van haar drag-downforce-efficiëntie. Zijn lange rechte stukken schaars, zoals in Monaco, dan krimpt Red Bulls voordeel.

Red Bull loopt langzamerhand risico

Is de prestatiedip van Red Bull zo groot als die lijkt? Het korte antwoord is: waarschijnlijk niet. Monaco is een circuit waarop Red Bull de afgelopen jaren nooit écht sterk geweest is, en met de eigenschappen van de McLarens en Ferrari's was het te verwachten dat ze het daar moeilijk zouden krijgen - zelfs als het team uit Milton Keynes vanaf vrijdag wél bovenop de afstelling gezeten had. In Canada strijdt Verstappen naar verwachting 'gewoon' weer voor poleposition.

Anderzijds zegt de huidige vorm van met name McLaren wel wat over de veranderende machtsverhouding in de sport. Blijft McLaren de ontwikkelingstrend doorzetten dan lijkt het erop dat de alleenheerschappij van Red Bull ten einde zal komen. Met Verstappens optimalisatievermogen lijkt het niet of dat hem in 2024 en 2025 de titel zal kosten. Blijft Sergio Pérez echter onderpresteren dan zou dat Red Bull de titel wél kunnen kosten. Komt dat moment in 2024 nog niet dan zou de geschiedenis zich kunnen herhalen.

Mercedes verloor in het laatste seizoen voor de reglementswijzigingen, 2021, één van haar twee titels. In 2026 gaat de sport een nieuw reglementair tijdperk in. 2025 is daardoor het laatste jaar dat de teams aan de hand van de huidige aerodynamische en motorreglementen werken. McLaren heeft dus nog een jaar en driekwart om de inhaalslag te completeren en, net zoals in 2021, de dominante partij van de troon te stoten, voordat het speelveld geneutraliseerd wordt. Onmogelijk is dat zeker niet.