Brabham: een illustere naam in de Formule 1

Gisteren dook het bericht op dat een Amerikaans investeringsconsortium zijn oog heeft laten vallen op Force India. De renstal van de in gevangenschap verkerende eigenaar Vijay Mallya zou niet onwelwillend staan tegenover een overname. Het team zal, volgens de geruchten, bij een succesvolle overname voortaan door het leven moeten gaan als Brabham.

Brabham. Het is een illustere naam in de Formule 1. Een naam die Formule 1 ademt. Opgericht in 1962 door de Australiër Jack Brabham, wereldkampioen Formule 1 in 1959 en 1960, om deel te kunnen nemen aan Grand Prix' races met eigen gebouwde Motor Racing Development auto's in plaats van gehuurde Coopers. Zonder slag of stoot ging dat echter niet en het eerste jaar onder eigen vlag was zwaar. In 1963 werd er echter al gewonnen. Brabham won de niet voor het kampioenschap meetellende race Solituderennen, nabij Stuttgart en teamgenoot Dan Gurney won het jaar erna de eerste twee officiële WK-Grand Prix' door de Grand Prix' van Mexico en Frankrijk te winnen.

Ultiem succes 

Het ultieme succes kwam al in 1966: wereldkampioen worden. Jack Brabham won met zijn eigen team beide wereldkampioenschappen door optimaal gebruik te maken van de nieuwe motorformule die dat jaar zijn intrede deed in de Formule 1. Door samen te werken met de Australische firma Repco, die nog nooit een Formule 1-motor gebouwd had, bleek Brabham in 1966 en het jaar dat volgde een onoverbrugbaar voordeel ten opzichte van de andere teams te hebben. In 1967 ging de wereldtitel naar de Nieuw-Zeelander Danny Hulme die een meer constant seizoen reed dan teamgenoot Brabham, die de gewoonte had om nieuwe onderdelen eerst zelf te willen proberen voordat ze beschikbaar kwamen voor zijn teamgenoot. Ook het constructeurskampioenschap ging wederom naar het Brabham-team. De jaren erna werden nog met regelmaat Grand Prix' gewonnen, maar het WK bleek een brug te ver. Eind 1970 ging Jack Brabham als drievoudig wereldkampioen met Formule 1 pensioen. Het verkocht zijn aandeel in het team aan Ron Tauranac.

Bernie Ecclestone

Taurnac was echter meer een technicus dan een teambaas. Zijn hart lag in de ontwikkeling van de wagens op de fabriek en niet in het leiden van het team op het circuit. In 1972 verkocht hij daarom het team aan de Britse voormalig manager van de enige postuum tot wereldkampioen gekroonde coureur Jochen Rindt: Bernie Ecclestone.

Ecclestone hield het team gedurende zijn zestien-jarige stint als teammanager in de subtop van de Formule 1. Het team scoorde op regelmatige basis Grand Prix' overwinningen en kon zich zo nu en dan mengen in de strijd om de wereldtitels, maar moest vaak zijn meerdere erkennen in McLaren, Ferrari, Lotus en Williams. Coureurs die in deze periode voor het team reden waren onder andere Carlos Reutemann, Niki Lauda, Carlos Pace en Nelson Piquet.

Deze Nelson Piquet was verantwoordelijk voor een renaissance bij het team door zowel in 1981 als in 1983 het rijderskampioenschap voor zich op te eisen. In 1981 won hij het kampioenschap met één punt voorsprong op Carlos Reutemann en in 1983 won hij met 2 punten voorsprong op Alain Prost. In beide kampioenschappen was geen sprake van dominantie en eiste Piquet de titel voor zich op door heel consistent te rijden en te profiteren van de uitvalbeurten van zijn titel rivalen.

Op 7 juli 1985 won Nelson Piquet de Grand Prix van Frankrijk in een seizoen dat gedomineerd werd door Ferrari, McLaren en Lotus, met een sterk opkomend Williams. Het zou de laatste Grand Prix-zege voor Brabham blijken te zijn, dat het jaar als vijfde in het WK afsloot.

Kwakkelen

Vanaf het midden van de jaren '80 kreeg Ecclestone meer en meer invloed in het Formule 1-kampioenschap en verloor hij langzaam maar zeker zijn interesse in het runnen van het Brabham-team. In 1987 maakte Ecclestone bekend dat hij het team verkocht had aan EuroBrun-teameigenaar Walter Brun. Deze Brun verkocht het team snel weer aan de Zwitserse financierder Joachim Luhti. Deze Luthi liet het team in 1989 terugkeren in het wereldkampioenschap, nadat het team het seizoen 1988 aan zich voorbij had moeten laten gaan door de serie van eigenaarswisselingen. In tegenstelling tot de laatste jaren onder Ecclestone, waarbij gebruik gemaakt werd van een fabrieksmotor van BMW, lag er nu een klantenmotor van Judd achter in de Brabhams van Martin Brundle en Stefano Modena. Een succesvolle comeback werd het niet. Er werden slechts acht WK-punten gescoord.

Halverwege 1989 werd Luthi gearresteerd (waar hebben we dat eerder gehoord?) op verdenking van belastingfraude en werd het team verkocht aan de Middlebridge Group. Dit team hield het tot 1992 vol als (armetierig) Formule 1-team. De resultaten in deze periode waren om te huilen voor een team met de historie van Brabham. Toch zijn er een paar bijzondere feiten te benoemen over de laatste jaren van Brabham. Zo maakte de zoon van ex-Brabham-coureur en oud-Formule 1-wereldkampioen Graham Hill zijn debuut in de Formule 1 bij Brabham, nadat Giovanna Amate, de vijfde en tot op heden laatste vrouwelijke coureur een poging waagde om als vrouw succesvol in de Formule 1 te worden, er niet in slaagde om haar sponsorbijdrage op tijd over te maken en uit het team gezet werd. Deze Damon Hill wist zich bij zijn eerste twee Grand Prix' niet te kwalificeren en startte bij zijn derde Grand Prix, de Grand Prix van Canada als dertigste en laatste te kwalificeren. Hill is wel verantwoordelijk voor de enige finish die het team dat jaar noteerde. Tijdens de Grand Prix van Hongarije wist hij als elfde en laatste (dit was in de tijd dat meer dan de helft van het veld de finish van een race niet zou zijn, red) op vier ronden van winnaar Ayrton Senna over de finishlijn te kruipen.

Deze Grand Prix van Hongarije was de laatste Grand Prix die het team van Brabham zou rijden. Op Spa-Francorchamps, waar de volgende Grand Prix zou worden verreden, is het team nooit aangekomen. Mocht de overname van Force India lukken en David Brabham, zoon van de legendarische Jack én ex-coureur van het Brabham-team, zijn fiat geven dan zou het zo maar kunnen dat de Brabham na een afwezigheid van 25 jaar binnenkort terugkeert op de Formule 1 grid.