Waarom de overcut vrijwel altijd loont in Monaco

De overcut en de undercut, dat is in feite waar het om draait bij het maken van pitstops. Normaliter is de undercut de meest gangbare pitstopstrategie, maar in Monaco zagen we dat de overcut loonde. Hoe komt het dat de omgekeerde strategie van wat doorgaans werkt in Monaco juist het tegenovergestelde effect lijkt te hebben?

Wat is de undercut precies?

Dit is een scenario dat zich vaak voordoet wanneer twee coureurs dicht achter elkaar rijden. De achterste coureur zit, vooral in tijden waarin inhalen lastig is, binnen zo'n twee seconden vast achter degene voor hem. Er moet dus wat gebeuren in de pitstraat, want de op de baan inhalen wordt een lastig verhaal.

Derhalve wordt vaak de undercut geprobeerd bij de pitstops. Doordat de achterste auto als eerste naar binnen gaat, heeft deze ook de nieuwste en dus minst versleten banden. Waar de voorste coureur dus nog een ronde doorrijdt op versleten rubber, kan de van oorsprong achterste rijder in zijn outlap zichzelf virtueel voorbij de ander rijden. Is de outlap snel genoeg, dan komt die coureur voor de ander te liggen na diens pitstop.

Wat is de overcut precies?

De overcut zien we minder vaak en is eigenlijk het tegenovergestelde van de undercut. Hierbij wordt geprobeerd om langer door te rijden dan degene die voor ligt om op die manier een virtuele inhaalactie te pogen. Dit werkt vooral wanneer een veel snellere auto vast zit achter een veel langzamere auto. Door de vuile lucht van de voorste coureur kan inhalen lastig zijn, terwijl in vrije lucht opeens wel pace gevonden wordt. Dit is echter niet bijzonder vaak het geval, waardoor we vaker de undercut zien en minder vaak de overcut.

Op vrijwel alle circuits loont de undercut het meest. De hoeveelheid tijd die een 'undercutter' goed kan maken na een pitstop is zo groot, dat dat er vaak voor zorgt dat er een positie gewonnen kan worden. Op gloednieuwe banden ben je immers veel sneller dan op 35 ronden ouder rubber.

Een undercut werkt echter niet altijd. Uiteraard moet een coureur wel dicht achter zijn voorganger rijden, want het is ook niet zo dat iemand ineens zeven seconden goed maakt in één outlap. Echter: op het ene circuit is het makkelijker om de banden op te warmen dan op de andere baan. Duurt het lang voordat de banden goed opgewarmd zijn, dan is een undercut vaker ook minder succesvol.

Dat werkt echter ook de andere kant op als de ander zijn pitstop maakt. Bij de undercut maak je in principe altijd wel tijd goed, ook al kom je niet virtueel je voorganger voorbij. Als deze echter vlak voor je terug de baan op komt, kampt hij ook met koud rubber en kan er op de baan een inhaalactie plaatsvinden.

Dit zagen we bijvoorbeeld tijdens de Grand Prix van Portugal begin dit jaar, toen Max Verstappens undercut op Valtteri Bottas in eerste instantie mislukte. De Fin kwam echter vlak voor hem terug het circuit op en worstelde, door zijn koude banden, met grip zoeken. Daardoor haalde de Nederlander hem alsnog in, maar dan op de baan zelf.

Overcut werkt wel in Monaco

In zeldzame gevallen werkt de overcut, zo zagen we tijdens de Grand Prix van Monaco dit jaar. Eigenlijk is de overcut in de Monegaskische straten standaard de beste tactiek. Het is namelijk zo krap in het stadstaatje, dat op de baan inhalen nagenoeg onmogelijk is. Hoe veel sneller je ook bent dan je voorganger, haal een inhaalactie op de baan maar uit je hoofd.

Vraag maar aan Lewis Hamilton. Natuurlijk is de Brit in zijn Mercedes normaliter sneller dan Pierre Gasly en zijn AlphaTauri-bolide. In Monte Carlo kwam de zevenvoudig wereldkampioen echter niet voorbij de Fransman. Waarom? Omdat inhalen onmogelijk is in Monaco. Mercedes en Hamilton maakten echter één fout: de undercut proberen. In Monaco is het opwarmen van banden niet heel erg makkelijk en dus was een uitstekende inlap rijden het enige wat Gasly hoefde te doen. Dat deed hij met succes, want hij bleef Hamilton voor.

De twee werden echter bij de pitstops ingehaald door Sebastian Vettel en Sergio Perez, die nota bene achter hun reden. Hoe dat kan? Zij deden wel de overcut. Vettel en Perez zaten vast achter Gasly en Hamilton en konden in vrije lucht, nadat de twee coureurs hun pitstop maakten, een veel betere pace rijden. Hiermee wonnen ze virtueel vele secondes op de mannen in respectievelijk de AlphaTauri en de Mercedes. Toen zij hun bandenwissel deden, kwamen ze uiteindelijk voor Hamilton en Gasly terug het asfalt op.

Wanneer ga je voor welke strategie?

Of de undercut of overcut loont, is dus afhankelijk van een aantal factoren. Ben je gelijkwaardig aan degene voor je en zit je er vlak achter, probeer dan de undercut. Op nieuw rubber kun je dusdanig veel tijd goedmaken, dat je voor je tegenstander komt wanneer hij zijn pitstop maakt. Rijd je in Monaco en zit je vast achter een veel langzamere coureur, doe dan de overcut.