Wat het teleurstellende 2022-seizoen zegt over de F1-toekomst van Aston Martin

Aston Martin is het 2022-seizoen niet begonnen zoals gehoopt. Waar de Britse renstal vooruitgang had willen en wellicht moeten maken ten opzichte van het jaar ervoor, lijkt dit seizoen enkel een stap achteruit te zijn gezet. Hoe kan het dat Team Silverstone de plank zo mis wist te slaan met de AMR22? En wat schuilt er nog maar achter het vooralsnog teleurstellende 2022-seizoen?

2022 had hét jaar moeten worden van Aston Martin. Na een teleurstellende zevende plek in het constructeurskampioenschap vorig seizoen, moest de aanval op de topteams dit jaar worden geopend. Het nieuwe technisch reglement is waar Aston Martin van hoopte te kunnen profiteren, gezien het doel ervan is om het speelveld gelijk te trekken en om de kleinere teams zodoende een kans te geven. Aston Martin lijkt nu echter volledig de boot te hebben gemist, als je kijkt naar hoe concurrenten als Haas en Alfa Romeo plotseling het middenveld lijken aan te voeren. Vorig jaar waren zij nog de twee hekkensluiters van de Formule 1. Nu gaat die titel onder meer naar Aston Martin.

Lance Stroll kwam in de eerste drie races niet hoger dan een twaalfde plek, terwijl Sebastian Vettel de eerste twee wedstrijden moest laten schieten wegens een coronabesmetting. Nico Hülkenberg verving zijn Duitse landgenoot, maar kwam eveneens niet verder dan P12 in Saoedi-Arabië. Vettel keerde in Australië met een uitvalbeurt terug, maar wist in Imola voor een verrassing te zorgen. In de lastige omstandigheden wist viervoudig kampioen zijn auto bijna het hele weekend in de top tien te houden. Uiteindelijk scoorde hij de eerste punten van het jaar voor Aston Martin door als achtste te eindigen, terwijl Stroll tiende werd. Toch leek het meer een kwestie van geluk met de omstandigheden dat Aston Martin nu wel goed voor de dag kwam. Dat ze het lek nu boven water hebben, kan je gerust in twijfel trekken.

Szafnauer vertrekt na interne problemen met Stroll sr.

Maar waar ging het dan fout? Daar zijn meerdere redenen voor te bedenken, om te beginnen bij verschuivingen op managementgebied begin dit jaar. Het begon allemaal bij het vertrek van Otmar Szafnauer, die dertien jaar actief was bij het team, op 5 januari. Ruim een maand later werd hij benoemd tot teambaas van Alpine en nam hij ook BWT, voormalig sponsor van Aston Martin, met zich mee. Mike Krack werd aangewezen als zijn vervanger, maar het bleek een andere keuze van eigenaar Lawrence Stroll te zijn die voor het vertrek zorgde: de aanstelling van voormalig McLaren-teambaas Martin Whitmarsh als CEO van Aston Martin Performance Technologies Group, waar het Formule 1-team onderdeel van uit ging maken.

Szafnauer beschreef die aanstelling in gesprek met The Race als 'het kwijtraken van verantwoordelijkheden'. Dat merkte hij al na Abu Dhabi vorig seizoen, toen hem technisch gezien werd verteld dat hij niet meer de leiding in handen zou hebben: 'Ze hebben het me zeer duidelijk gemaakt dat de verantwoordelijkheden die ik had nooit meer zou terugkrijgen. Toen ik daarachter kwam, was het voor mij tijd om mijn heil elders te zoeken. Ik had nog een contract, dus ik had geen reden om te vertrekken. Als mijn verantwoordelijkheden mij niet waren afgenomen, was ik gebleven.'

Interne problemen stonden aan de basis van een vooralsnog dramatische seizoensstart. Daarnaast zijn er op technisch gebied ook veel nieuwe mensen bij gekomen en op andere plekken gezet. Denk aan Andrew Green, die zijn rol als technisch directeur inruilde voor de post van chief technical officer. Dan Fallows, die overkwam van Red Bull Racing, nam de vorige functie van Green op zich. Er werd daarnaast nog iemand overgenomen van de Oostenrijke renstal, namelijk Andrew Alessi als head of technical operations. Sinds 1 juli vorig jaar leidt, beheert en ontwikkelt hij het ontwerp, de planning, de productie én de activiteiten van de aerodynamica-afdeling van het team. Tenslotte werd Luca Furbatto overgenomen van Alfa Romeo voor de rol van engineering director.

Maar al die wijzigingen leggen Aston Martin vooralsnog geen windeieren. De AMR22 valt zwaar tegen. Vettel beschreef de auto al tijdens de wintertests in Barcelona als een 'totaal ander beest dat op een andere manier getemd wil worden' en 'zo traag als een vrachtwagen'. Tijdens het weekend in Australië liet hij ook weten dat hij geen persoonlijke naam voor zijn auto had bedacht, omdat die 'nog te langzaam was'. Da's niet best.

Stuiterende AMR22 bezorgt Aston Martin hoofdpijndossier

Waar liggen precies die problemen? Ten eerste bij het fenomeen dat men porpoising noemt, ook wel het stuiteren van de auto op hoge snelheden - meer daarover in dit stuk. Aston Martin is één van de teams die het meeste last lijken te hebben van het op-en-neer bewegen van de wagen. Daar vond het team een 'oplossing' voor die ook door, bijvoorbeeld, Mercedes wordt gebruikt. Die zogenaamde oplossing kost volgens technisch kopstuk Green wel 0,75 seconde per ronde.

De rijhoogte van de AMR22 moet namelijk worden verhoogd om het porpoising-probleem tegen te gaan. Daardoor kan de auto niet opereren in het werkvenster waarvoor die was ontworpen. En daarbij komt ook nog eens kijken dat het team niet kan focussen op het optimaal laten presteren van de AMR22, omdat er constant moet worden gekeken naar het verminderen van het gestuiter. Kostbare baantijd om gewoon een goede afstelling te vinden, gaat hierdoor verloren. Een hogere auto levert daarnaast ook meer luchtweerstand op, wat de snelheid op het rechte stuk niet ten goede komt.

Het helpt ook niet mee dat Mercedes, de motorleverancier van Aston Martin, niet meer de sterkste krachtbron in handen heeft. Ferrari en Honda lijken inmiddels allebei een beter motorblok te hebben gebouwd en ook Renault lijkt niet onder te hoeven doen voor de Mercedes-motor. Er moet snel worden gehandeld om dat lek boven te krijgen, want vanaf 1 september wordt de ontwikkeling van de motoren in zijn geheel stilgelegd. Die regel zal gelden tot en met het 2025-seizoen. Met andere woorden: als de motor nu al niet goed is, dan heb je van dat probleem nog minstens drie seizoenen last.

Vettels carrière gaat uit als een nachtkaars

Hoe zit het dan met de coureurs? Hen lijkt in principe weinig kwalijk te nemen. Stroll, ondanks wat mindere momenten in Australië met Nicholas Latifi en Valtteri Bottas, weet tijdens de races vaak nog wel omhoog te klimmen met zijn auto. Punten pakken lijkt echter nog wel een kwestie van geluk en dat geluk ontbreekt vooralsnog bij de Canadees en Aston Martin. Vettel heeft daarentegen een soort gifbeker die nog niet volledig leeg is. In ieder geval als we de Grand Prix van Emilia Romagna buiten beschouwing laten.

Het begon al bij die coronabesmetting en eenmaal beginnend aan zijn seizoen in Melbourne ging het ook niet bepaald van een leien dakje voor Vettel. Zo viel hij tijdens VT1 al uit met een motorprobleem en kreeg hij een boete wegens het op een scooter terugrijden naar de pits nadat hij stilviel. In VT3 crashte de Duitser, wat zijn team veel repareerwerk opleverde, maar had hij het geluk door een incident van zijn teamgenoot dat hij nog aan Q1 mee kon doen.

Het bleef alleen wel bij Q1, waarna omhoogklimmen in de race haast onbegonnen werk leek. Uiteindelijk viel Vettel uit door wederom een ongeval. De viervoudig wereldkampioen spinde uitkomend van bocht 4, raakte de muur, verloor zijn voorvleugel en viel stil. Al met een al een rampzalig begin van het seizoen van de voormalig Red Bull- en Ferrari-coureur. Vettel lijkt daarnaast ook het grootste slachtoffer te worden van het porpoising-probleem van Aston Martin. Zoals eerder vermeld, moet de rijhoogte van de AMR22 worden verhoogd om het tegen te gaan. Gezien de terugkeer van het grondeffect is dat niet handig, want om optimaal gebruik te kunnen maken van het effect, moet de auto eigenlijk zo laag mogelijk komen te liggen.

Daarnaast heeft Vettel simpelweg veel moeite met auto's die hoger zijn afgesteld, dat zagen we wel bij Ferrari door zijn vele spins. De 34-jarige klaagde in Australië meermaals over de boordradio dat zijn wagen onvoorspelbaar was tijdens het remmen en dat hij geen idee had wat hij ermee moest doen. Dat hij tweemaal crashte, zal waarschijnlijk mede door die onvoorspelbaarheid komen. Voor Aston Martin is het extra zonde, want deze nieuwe reglementen hadden eigenlijk alles wat nodig was voor een competitieve Vettel. Die lijkt nu alleen niet te komen door de problemen met de AMR22. Zijn carrière lijkt uit te gaan als een nachtkaars.

Aston Martin bouwt voor toekomst, maar welke?

Hoe nu verder voor Aston Martin? Er zal geen makkelijke en snelle oplossing komen voor de problemen die het team nu kent. Wel kunnen ze een voorbeeld nemen aan een team als Red Bull, dat al tijdens de ontwerpfase van de RB18 met een oplossing voor porpoising kwam. Zo werd de vloer stijver gemaakt, waardoor deze minder doorbuigt. Het leverde tevens geen verlies van downforce op.

Wel leverde de vloer extra gewicht op en om daar van af te komen, moet er worden geïnvesteerd. Volgens berekeningen maar liefst 250.000 euro per overtollige kilo. En dat zal niet lekker zitten in het krappe budgetplafond van 126,3 miljoen euro. Investeren in het tegengaan van porpoising zal er ook weer voor zorgen dat er minder geld naar de ontwikkeling van de auto kan gaan. Zodoende is het een beetje een opstapeling van verschillende problemen.

Een blik op de lange termijn van Aston Martins F1-avontuur laat zien dat er wellicht geen toekomst is voor het Britse automerk in de sport. En dat is opvallend te noemen. Denk maar eens terug aan de presentatie van de AMR22 in februari, toen eigenaar Stroll sr. de ambitie uitsprak om ooit een eigen motor te laten bouwen voor zijn team. Die zou dan, realistisch gezien, haar intrede moeten doen in het 2026-seizoen wanneer er een nieuwe motorformule komt.

Kritiek op Stroll sr. neemt toe, Audi kan uitweg bieden

Die ambitie is misschien iets te ambitieus. De plannen van Stroll stuiten sowieso al op malse kritiek, los van de motorplannen van de miljardair. Ralf Schumacher vreest dat er 'niks goeds zal komen uit de bulldozeraanpak' van de Canadees, terwijl Colin Kolles, voormalig manager van het voormalige Force India, vermoedt dat Stroll 'geen idee heeft wat hij doet' en 'dat zijn geld op zal branden'. Des te meer ook als er geen vooruitgang wordt geboekt en als die vooruitgang niet wordt geboekt, is het misschien tijd voor Stroll om verder te kijken.

Aston Martin is al tot de conclusie gekomen dat er op korte termijn niks gefaciliteerd kan worden op motorgebied. Een samenwerking met Audi, dat vrijwel zeker haar intrede in de sport zal doen vanaf 2026, lijkt dan ook een interessante optie om eventueel mee in zee te gaan voor een motordeal. Er wordt echter ook gesproken van een complete overname door de Duitsers. Voor Stroll kan dit een optie zijn mocht zijn team geen stappen maken in de komende jaren. Audi biedt hem dan een uitweg uit de Formule 1, terwijl het automerk haar F1-ambities kan versterken.

Het is in ieder geval duidelijk dat de zaken er niet goed voor staan bij Aston Martin. Zowel op de baan als binnen het team lijkt er sprake te zijn van een soort crisis. Daar moet snel verandering in komen, want het geduld van Stroll zal waarschijnlijk niet eeuwig duren. En dan hebben we het nog niet eens over het geduld van de teamleden zelf. De rest van het 2022-seizoen zal daarom allesbepalend zijn in hoe de toekomst van het Britse automerk in de Formule 1 eruitziet.

Terrence Riepma (Twitter: @TerrenceRiepma | e-mail: t.riepma@valkeringmedia.nl)